ΠΑΝ: “II”

Είδος: Progressive death metal
Δισκογραφική: Ikaros Records
Ημ. Κυκλοφορίας: Φεβρουάριος 2020

Μια πολύ ελπιδοφόρα δουλειά έπεσε στα χέρια μας η οποία έχει να κάνει με την ταλαίπωρη κι ανεμοδαρμένη ελληνόφωνη rock σκηνή. Το ελπιδοφόρο του πράγματος έχει το στοιχείο του αναπάντεχου σε τέτοιο βαθμό που προβοκάρει τον ακροατή να πάει εις πέρας track by track, τ’ όλο πόνημα.

Η δεύτερη δουλειά λοιπόν των ΠΑΝ, από την (εξωτική) Πτολεμαΐδα, υπό τον τίτλο “ΙΙ”, ήρθε με καθυστέρηση 5 ετών από την προηγούμενη (“Ι” – 2015 – review) και θεωρώ είναι αρκετά δυνατή και πλήρης, ώστε να τους βάλει για τα καλά στο χάρτη της εν λόγω σκηνής, δημιουργώντας νέα δεδομένα, χαρτογραφώντας ανεξερεύνητα ύδατα και ανοίγοντας νέους δρόμους με πατροπαράδοτες συνταγές.

Όσοι βιαστούν να πουν ότι προσομοιάζουν στους VIC (ή ακόμα τους αντιγράφουν) πλανώνται πλάνην οικτράν, αφενός γιατί έχουν σχηματοποιήσει το ύφος τους κατά την ίδια περίοδο με τους Γιαννιώτες rockers κι αφετέρου διότι έχουν ένα απαράμιλλο προσωπικό ύφος που ξεχωρίζει παρά τις παραδοσιακές “φόρμες”, που συναντάμε ως κοινό σημείο αναφοράς και πειραματισμού και στα δύο σχήματα.

Στο δια ταύτα όμως, η αρχή γίνεται με 2 up tempo prog metal διαμαντάκια το “Αόρ” και “Δαίμων”, που πέρα από straight δυναμική τους που παρασύρει, γίνονται ευδιάκριτες οι στιχουργικές αρετές τους. Όσο κι αν από πρώτη άποψη ξενίζει το αμάλγαμα – μπλέξιμο σύγχρονης και αρχαίας ελληνικής στο στίχο, η πορεία καταλήγει σ’ ένα άκρως θελκτικό κι εθιστικό αισθητικό αποτέλεσμα, το οποίο και κορυφώνεται στο “Χορό του Πάνα” (2η αγαπημένη μου προτίμηση από το album). Είναι λες και γράφτηκε με θέα την κορυφή του Ολύμπου και ο εκστασιασμένος Πάνας να επιδίδεται σ’ ένα αλλόκοτο μαγεμένο χορό, ο οποίος δομείται από prog – Tool στοιχεία και speed-άτο heavy 90’s heavy metal.

Αδιαμφησβήτητή βέβαια σ’ όλο το εγχείρημα, η συμβολή των φωνητικών του Νίκου Δημητριάδη, που πέρα από την τέλεια άρθρωση του ώστε να αποδοθεί ορθά η ποιητική των στίχων και το ιδιαίτερο του γλωσσικού ιδιώματος, παρουσιάζουν και εξαιρετικά δουλεμένο βάθος, ένταση και το ανάλογο πάθος, καθώς και τη “θεατρικότητα” που απαιτείται.

Προσωπικά θεωρώ πως η κορυφαία στιγμή του album είναι το μυσταγωγικό “Παντοκράτωρ”, το οποίο σε κάτι παραπάνω από 8 λεπτά κατορθώνει να μας μυήσει σ’ ένα παγανιστικό doom γαϊτανάκι, στο οποίο εγκολπώνονται παραδοσιακοί κι αρχαίο-ελληνικοί μουσικοί δρόμοι (που ενορχηστρωτικά σε κάποια σημεία είμαι βέβαιος πως θα εξυμνούσε κι ο Μαρκόπουλος), σ’ ένα σκοτεινό rock τοπίο. Χωρίς πολλές φιοριτούρες κατορθώνουν να χαρίσουν μια εξαιρετική σύνθεση, που αν έμενε πιστή σε ρυθμούς ¾, δίχως την προσθήκη ανατολίτικων στοιχείων προς το τέλος (ίσως είναι και υπερβολική η χρήση τους), θεωρώ πως θα πλησιάζαμε στην αρτιότητα της δωρικότητας του ηπειρώτικου ρυθμού και των αρχαίων καταβολών που την περιβάλλει.

“Η Πνοή του Δράκου” είναι αυτό που θα ήθελα πραγματικά να ακούσω πιτσιρικάς από ένα ελληνόφωνο σχήμα. Θα αποτελούσε μια από τις κορωνίδες των επιλογών μου και είμαι βέβαιος πως θα είχε πολλούς οπαδούς και μιμητές / συνεχιστές. Δυνατό prog metal, πορωτικά φωνητικά, όμορφος και δυνατός στίχος, άψογη ενορχήστρωση, καλή κιθαριστική τεχνική.

Το δυνατό σκοτεινό, αγριεμένο και αργόσυρτο prog – doom στο “Τα Πάντα Ρει”, σε νεοελληνική διάλεκτο που χρησιμοπιείται για να ντύσει ένα τόσο πλούσιο σε νόημα γνωμικό, είναι ένα άψογα δομημένο κομμάτι που ρέει όμορφα στ’ αυτί, παρόλο που η προηγούμενη στιχουργική δεινότητα φαίνεται να έχει ατονήσει.

Ιδανικό επιστέγασμα του “II” αποτελεί το ορχηστρικό “Υπερίων”, στο οποίο παραγκωνίζεται εν μέρη η σκοτεινή πλευρά, και σε παραδοσιακές βάσεις πλέον, χτίζεται ένα λιτό, αλλά συνάμα καθηλωτικό instrumental θέμα, με στιβαρές – γεμάτες γραμμές κι ευφάνταστα συναπαντήματα heavy ήχου και παραδοσιακών οργάνων – ήχων.

Σ’ αυτό το σημείο θα ήθελα να εξάρω την εξέχουσα παρουσία του μπάσου, τόσο με τη στιβαρότητα που οδηγεί το μέτρο, αλλά και σ’ αρκετά σημεία την τεχνική που αναδύεται και το βιρτουόζικο κι άρτιο τεχνικά παίξιμο που κάνει τη διαφορά.

Το “Χώμα και Νερό” με το οποίο κλείνει το album, πιστεύω ότι είναι η πιο εύπεπτη κι ίσως παράταιρη στιγμή, παρά τη 80s νοσταλγία που αναβιώνει στους θιασώτες του ελληνόφωνου rock.

Εν κατακλείδι, το “II” από τους ΠΑΝ ήταν αυτό που ενδόμυχα ήθελα να ακούσω από ελληνόφωνο σχήμα, αλλά ποτέ δεν υποψιαζόμουν ότι υπάρχει, ή ότι μπορεί να δημιουργηθεί κάτι τέτοιο!