Το editorial του Γιώργου Γεωργίου που σήκωσε αυλαία αρθρογραφικά στην εβδομάδα που διανύουμε, έδωσε το έναυσμα για ένα σύντομο σχολιασμό από το σύνολο των συντακτών του Rockway επάνω στο επίκαιρο θέμα των μουσικών livestream επί πληρωμή. Τα γεγονότα μας ξεπερνούν όλους, δεν προσπαθούμε ούτε να προβλέψουμε το μέλλον, ούτε να τραβήξουμε αυτιά, παρά μόνο να αποτυπώσουμε σε λίγες γραμμές το πρόσημο που αφήνουν στον κάθε ένα από εμάς οι εξελίξεις σε αυτό το κομμάτι της τέχνης που τόσο αγαπάμε…
Στην εποχή της γρήγορης πληροφορίας και της μη-πληρωμένης μουσικής, τα απανταχού σχήματα, παλεύουν να μείνουν στην επιφάνεια με όποιον τρόπο μπορούν. Ο ερχομός μιας πανδημίας, ισοπεδώνει πρόσκαιρα όλες τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες και η digital ζωή, παίρνει ένα ακόμη (γαλλικό) φιλί ζωής, με το live streaming να έχει, εύλογα την τιμητική του, όντας ένας καθόλα έξυπνος τρόπος να κρατήσεις μια εξ αποστάσεως επαφή, με τους fan σου, ή με το εν δυνάμει κοινό σου. Λογική επιλογή, η οποία θα καθιερωθεί για καιρό και θα μας συντροφέψει ουκ ολίγες φορές τα βράδια. Μάλιστα, πολλά group, θα ακολουθήσουν τη λογική του streaming επί πληρωμή κι αυτό δεν είναι καθόλου μεμπτό. Εδώ και πολλά χρόνια, άλλωστε, η πλειοψηφία των μουσικόφιλων του καναπέ, δεν αγοράζει δίσκους ή CD, απλά κατεβάζει δίσκους, ή τους κάνει streaming, αποφεύγει το merch, ενώ στις συναυλίες, πάντα προσπαθεί να βρει πάσο. Δεν θες να δώσεις τον οβολό σου για ιντερνετική συναυλία; Σεβαστό και είναι επιλογή σου. Κάπως πρέπει να επιβιώσουν όμως τα συγκροτήματα κι όσο δεν στηρίζεις με κάποιον άλλον τρόπο, μην απαιτείς από τους καλλιτέχνες να σου γράφουν μουσική. Εκτός κι αν στην επαγγελματική σου ζωή, προσφέρεις κι εσύ δωρεάν τις υπηρεσίες σου, που πολύ αμφιβάλλω. Κι όχι, τα 6 ευρώ το μήνα στο spotify, δεν είναι στήριξη, είναι ταπείνωση για κάθε συνθέτη, κάθε ερμηνευτή, κάθε παραγωγό και κάθε οργανοπαίχτη.
[Στέφανος Στεφανόπουλος]
Προς το παρόν, οι συνθήκες που επικρατούν στην ανθρωπότητα, δεν επιτρέπουν τις, ευρείας κατανάλωσης, πολιτιστικές εκδηλώσεις και έτσι, ο κλάδος των μουσικών είναι ο πλέον χαμένος της πανδημίας του Covid-19. Αρκετοί καλλιτέχνες για να ξεπεράσουν την ψυχολογική πίεση προσπάθησαν να κρατήσουν παρέα σε όλους εμάς και να ξεσκουριάσουν τρόπον τινά (π.χ. Dropkick Murphys την πρώτη κιόλας εβδομάδα του lockdown) χωρίς να ζητούν χρηματικό αντάλλαγμα, άλλοι πάλι έκαναν διαδικτυακά gigs σε διάφορες τιμές και ξεσήκωσαν αντιδράσεις.
[Δημήτρης Μαρσέλος]
Αν και η όλη σύλληψη αυτής της εναλλακτικής επικοινωνίας μουσικού και κοινού δεν με συγκινεί ιδιαίτερα, συμφωνώ, ή για να είμαι περισσότερο ακριβής, δέχομαι τη συγκεκριμένη επιλογή. Η ελευθερία στην επιλογή του καθένα σε κάτι τέτοιο, είναι πολύ πιο ρεαλιστική και ελαστική από ένα πανάκριβο συλλεκτικό κουτί που πιθανά θα στερηθεί αναγκαστικά ένας πιστός οπαδός μιας ασθενούς οικονομικά χώρας, όσο σημαντική κι αν θεωρεί την απόκτησή του. Διαφορετικά γεωγραφικά μήκη και πλάτη, διαφορετικά πορτοφόλια, διαφορετικές ζωές και καθημερινότητες, αν λοιπόν κάποιος μπορεί να διαθέσει χρήματα για την εμπειρία ενός livestream μιας αγαπημένης μπάντας και αυτό να τη βοηθήσει να συντηρηθεί, δεν βλέπω το λόγο να μη γίνει. Δεν νομίζω πως η αυθεντικότητα, η ανεξαρτησία της έκφρασης, η τιμιότητα και η δύναμη της έμπνευσης αυξάνονται ξαφνικά με τη διάλυση ενός γκρουπ. Από την άλλη θα ήθελα από τους μουσικούς που καταφεύγουν σε αυτή την επιλογή να γίνονται πιο ριψοκίνδυνοι και επιλεκτικοί σε αυτό που θα προσφέρουν, ξεφεύγοντας από τις συνηθισμένες επιλογές τους, επιστρέφοντας σε υλικό που παραμελήθηκε, κανονίζοντας κάποιους guests, κάνοντας την πρωτοβουλία όσο πιο δελεαστική γίνεται. Και τέλος, το να συμφωνεί ή να διαφωνεί κανείς με την επιλογή ενός γκρουπ για livestream, δεν έχει σχέση με το αν του αρέσει ή όχι η μουσική του. Ας μάθουμε να ξεχωρίζουμε επιτέλους τα αυτονόητα.
[Γιώργος Γεωργίου]
Αν είναι δωρεάν το livestream δεν με πειράζει, αν υπάρχει χρέωση το θεωρώ ανοησία γιατί υπάρχουν εκατοντάδες / χιλιάδες άλλα πράγματα να δεις που να αφορά τη μουσική που σου αρέσει και μπορείς να στηρίξεις τη μπάντα της αρέσκειάς σου με άλλους τρόπους.
[Ιορδάνης Κιουρτσίδης]
Ο Οβίδιος έλεγε ότι κάθε ποίημα πρέπει να το κρίνεις στα μέτρα του. Παραποιώντας τα λεγόμενα του poeta θα πω ότι οφείλουμε να κρίνουμε κάθε εποχή στα δικά της μέτρα. Προφανώς και όντας παιδιά μεγαλωμένα σε εποχή που τα προϊόντα της τέχνης ήταν πολύ πιο μακριά από ψηφιακές μορφές, πολλοί από εμάς έχουμε μία διαφορετική σχέση με το φυσικό προϊόν, με τον δίσκο, την κασέτα, το απόκομμα του εισιτηρίου, την ένταση του live, από τον παλμό του κόσμου μέχρι τις ρανίδες του ιδρώτα. Αυτό το συναίσθημα, θέλοντας και μη, το live streaming δεν μπορεί να το αναβιώσει. Όσο και να το απολαύσεις οπτικά, θα λείπουν πάντα όλα αυτά τα στοιχεία που δίνουν σε ένα live την ουσία του. Δεν ξέρω αν ποτέ το είχα καταχωρίσει στη σκέψη μου ως ένα κοινωνικό δρώμενο, γιατί ο καθένας πάει εκεί ξεχωριστά για να παρακολουθήσει ένα θέαμα, αλλά στο τέλος υπάρχει μία συλλογική μέθεξη στην οποία συμμετέχουμε όλοι μαζί.
Από την άλλη, σε μία τέτοια συνθήκη, υπάρχουν μπάντες που ξεκίνησαν να κάνουν live stream για να τονώσουν το ηθικό (ή για να κάνουν καλό marketing), μπάντες που έπαιξαν επί πληρωμή, που οκ, από τη μία μου κλωτσάει, αλλά προσπαθώ να αναλογιστώ όλους αυτούς τους ανθρώπους που πληρώνονται και ζουν μέσα από αυτή τη δουλειά και αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε μετέωρη κατάσταση και χωρίς σαφείς απαντήσεις για το πότε θα μπορέσουν να επιστρέψουν. Θα το συνοψίσω ως εξής: δε μου αρέσει, δεν είναι στην αισθητική μου, αλλά αντιλαμβάνομαι ότι καλύπτει την αναγκαιότητα μίας εποχής και η τέχνη φέρει εγγενώς την ιδιότητα να ανακλά την εποχή της.
[Φανή Τσουκαλά]
Τι πιστεύω για τα livestream; Ούτε κρύο ούτε ζεστό. Καλά είναι σαν δωράκι για τους οπαδούς ή για να παρουσιάσει μια μπάντα η οποία σχεδίαζε περιοδεία που ακυρώθηκε τη νέα της δουλειά ζωντανά με κάποιο τρόπο, αλλά σίγουρα όχι σαν υποκατάστατο τυπικής συναυλίας με πιο ποικίλο setlist και σίγουρα όχι επί πληρωμή. Γενικά εκτός καραντίνας, πέραν της προαναφερθείσας περίπτωσης που παρουσιάζει για πρώτη φορά μπάντα νέο δίσκο στους fans, δεν βλέπω κάποια χρησιμότητα ή διαφορά από live video στο YouTube.
[Αλέξης Δρυμιώτης]
Με την έναρξη της πανδημίας του COVID-19, ένας από τους τομείς που πλήγηκε περισσότερο ήταν η μουσική βιομηχανία. Τόσο οι μπάντες των οποίων η κύρια πηγή εσόδων τους ήταν τα live, όσο και οι πωλήσεις των album που έπεσαν δραματικά, διαμόρφωσαν ένα νέο δυσμενές σκηνικό στη μουσική. Ένας από τους τρόπους που εφευρέθηκαν για τη μείωση των συνεπειών αυτής της κρίσης, ήταν τα live streams. Δε θα μπω στη διαδικασία να πω αν βοήθησαν στην όλη κατάσταση, αλλά μπορώ να πω με σιγουριά ότι ένα live stream δεν αντικαθιστά ούτε στο ελάχιστο τη φυσική παρουσία ενός group και τη συναναστροφή του με το κοινό ούτε βέβαια την όλη φάση της προσμονής να δεις τους ήρωες σου ζωντανά, να πιείς τις μπύρες σου, να γνωρίσεις νέους φίλους και να ψαχουλέψεις στο merch stand για νέα καλούδια που θα προστεθούν στη συλλογή σου. Για όλα τα παραπάνω, δε μπορώ παρά να είμαι κατά των live streams και να ευχηθώ να έρθουν πολύ πιο γρήγορα τα πράγματα στη προηγούμενη κανονικότητα.
[Άγγελος Χόντζιας]
Ζωντανή εμφάνιση. Τρίπτυχο αλληλεπίδρασης, ανάμεσα στην συναισθηματική κατάσταση/διάθεση του ακροατή, αυτή της μπάντας/καλλιτέχνη, αλλά και της χημείας μεταξύ των ανωτέρω δύο. Αδύνατον οποιαδήποτε από τις 3 συνιστώσες να μείνει ανεπηρέαστη με τα νέα δεδομένα, αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο.
Έτερος σημαντικός παράγοντας στην διαδικασία, η οικονομική επιβίωση ιδίως των “μικρότερων ονομάτων” κάθε είδους. Στο σημείο που αυτή βοηθιέται, επιπλέον οποιονδήποτε άλλων ελάχιστων πόρων, προσθέτει θετική χροιά στην αναγκαιότητα του “νεότευκτου εγχειρήματος”, του οποίου γίναμε σύγχρονοι μάρτυρες.
Πώς μπορεί όμως οποιοσδήποτε, να ισχυριστεί ότι μία “ζωντανή ύπαρξη” μπορεί να “αντικατασταθεί” και να σου προσφέρει, ό,τι μία τεχνολογική παρουσία, παραπέμπουσα σε “ολογραμματική υπόσταση”;
Υπομονή αδέρφια! Θα περάσει και οι στιγμές μετά θα είναι ακόμα πιο έντονες….
[Σταύρος Βλάχος]
…η ανθρωπότητα, ή τουλάχιστον το μέρος της που επέζησε από το πυρηνικό ολοκαύτωμα, έχει οργανωθεί σε καταφύγια επιβίωσης στο υπέδαφος της Γης, η μόλυνση στην επιφάνεια του πλανήτη έχει αποκόψει τον πληθυσμό σε μικρές κοινωνίες που δεν επικοινωνούν φυσικά μεταξύ τους. Θα περάσουν χρόνια μέχρι το είδος μας να τολμήσει να ξαναβγεί στο φως του ήλιου…
Ναι, σε αυτό το σενάριο θα μπορούσα να αποδεχθώ ως λύση για τους μουσικούς το άχαρο στήσιμο μπροστά σε ρομποτικές κάμερες και την μετάδοση αποστειρωμένων μουσικών παραστάσεων σε «συνδρομητές» επί πληρωμή εισιτηρίου (ούτε καν donations).
Αντίθετα, σε μια δυσάρεστη αλλά προσωρινή, παρένθεση λίγων μηνών, με τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά της μουσικής «βιομηχανίας» να παραμένουν ίδια (merchandise, κυκλοφορίες δίσκων εστω και καθυστερημένες, κλπ), αντιλαμβάνομαι ως ακόμη και προκλητικές, τις απόπειρες για απόλυτη εμπορευματοποίηση της livestream δυνατότητας που παρέχει το διαδίκτυο, ιδιαίτερα όσο ελοχεύει η πιθανότητα για γιγάντωση της τάσης αυτής με ρίσκο το να γίνει in το livestream, όπως έγινε το spotify και άλλες πλατφόρμες για παράδειγμα, εις βάρος της εμπειρίας των βινυλίων και των cd. Εύκολο χρήμα είναι και οι «μαμωνάδες» των labels δεν ξεχνούν εύκολα ότι τους αποφέρει γρήγορο κέρδος. Στον αντίποδα, ευτυχώς, είδαμε μουσικούς να προσπαθούν να βοηθήσουν στην δύσκολη αυτή περίοδο με προσφορά υλικού που ήδη είχαν προς διάθεση, video από το αρχείο τους, ή ακόμη και δωρεάν livestream, αναγνωρίζοντας έμπρακτα την ιδιαιτερότητα των συνθηκών και τονίζοντας το προσωρινό του θέματος.
Πιθανόν σε κάποιους να λειτούργησε ως λύση ανάγκης και να βοήθησε, όμως σε καμιά περίπτωση το μείζον ζήτημα της επαγγελματικής βιωσιμότητας των μουσικών δεν θα ήθελα να δω να παίρνει την μορφή οικονομικής εκμετάλλευσης της δυνατότητας διαδικτυακής παρακολούθησης μιας επίσημης άνοστης «πρόβας» στο στούντιο (ή ακόμη χειρότερα, σε ένα άδειο venue), ειδικότερα όταν δεν μπορούν όλοι οι αποδέκτες να το απολαύσουν στον ίδιο μάλιστα βαθμό (ποιότητα σύνδεσης, διαφορές ώρας μετάδοσης, περιφερειακός εξοπλισμός που απαιτείται -ηχεία/ακουστικά, κλπ), την στιγμή που καλούνται να καταβάλλουν το ίδιο αντίτιμο το οποίο σε αρκετές περιπτώσεις φτάνει το κόστος της αγοράς μιας φυσικής κόπιας ενός album. Κι εδώ που τα λέμε, μεγαλύτερη δυσκολία επιβίωσης αντιμετωπίζουν οι συναυλιακοί χώροι και οι τεχνικοί του κλάδου, παρά οι ίδιοι οι μουσικοί…
[Ιωάννης Φράγκος]
Εν μέσω της γνωστής πανδημίας που τυράννησε ολόκληρη την υφήλιο, δημιουργήθηκε αυτή η μόδα και προωθήθηκε από πολλούς καλλιτέχνες και συγκροτήματα. Καλοί μου άνθρωποι, τόσα και τόσα βίντεο κλιπ έχουμε από εσάς και τόσα βιντεοσκοπημένα live έχετε στο YouTube, γιατί να σας βλέπουμε και τώρα και μάλιστα κάποιοι να χρεώνετε και το live stream σας; Χάνεται όλη η μαγεία της ζωντανής εμφάνισης σας στο σανίδι, χάνεται όλο αυτό το κουλουβάχατο που γίνεται στο εκάστωτε pit, χάνεται όλος αυτός ο ιδρώτας που χύνουμε για πάρτη σας, χάνεται όλη η βραχνάδα της φωνής μας μετά το live και στην τελική χάνονται χρήματα από τα οποία θα πληρώνονταν κι άλλοι άνθρωποι που εργάζονται γύρω από ένα live…δεν είστε μόνο εσείς…NOT to live stream λοιπόν για όλους αυτούς τους αλλά και για το ότι δεν μπορώ να πέσω στο κεφάλι κανενός με το stage dive μου.
[Αντώνης Ξενάκης]
“Η μουσική είναι το φεγγαρόφωτο στη σκοτεινή νύχτα της ζωής”, συνήθιζε να λέει ο Γερμανός συγγραφέας Jean-Paul Richter. Ειδικότερα στις μέρες που διανύουμε είναι εντονότερη η ανάγκη μουσικών και ακροατών να εκφραστούμε και να αλληλεπιδράσουμε αμφότεροι μέσα από αυτήν, από οποιαδήποτε μορφή και αν προέρχεται, είτε από ένα δίσκο βινυλίου, είτε από τα αρχεία ενός mp3 player ή ακόμα και μέσα από ένα live stream. Ναι, ακόμα και μέσα από ένα live stream. Σίγουρα δεν αντικαθιστά επουδενί το real thing και τη διαδραστικότητα της ζωντανής συναυλίας, ούτε σου χαρίζει ανατριχίλες και ρίγη συγκίνησης. Ανταυτού λειτουργεί σαν matrix προσφέροντας μια απόδραση από τη ρουτίνα της καθημερινότητας με έναν ευχάριστο και συνάμα απολαυστικό τρόπο (χωρίς γ@μημένα κινητά και ενοχλητικές φλυαρίες, και με ένα μικρό donation αν όχι τελείως δωρεάν). Άσε που διαφορετικά δεν θα μπορούσα να απολαύσω το καινούριο δίσκο των Oranssi Pazuzu “Mestarin Kynsi” στην ολότητα, του δεδομένου ότι το Roadburn ακυρώθηκε. Μπορεί ο κ@ριόλης ο Covid-19 να κέρδισε τη μάχη προσωρινά, αλλά εμείς θα κερδίσουμε τον πόλεμο με συντροφιά… τις νότες.
[Βασίλης Χατζηβασιλείου]
Αν κάποιος μας έλεγε πριν λίγο καιρό ότι θα άλλαζε δραστικά η καθημερινότητα μας και θα είχαμε τόσους περιορισμούς λόγω ενός ιού, θα του συμπεριφερόμασταν όπως στον Bruce Willis στο “Twelve Monkeys”. Δυστυχώς όμως για τους επόμενους μήνες θα χρειαστεί να στερηθούμε κάποια πράγματα και ένα από αυτά είναι το να βλέπεις τις αγαπημένες σου μπάντες ζωντανά. Κακά τα ψέματα, οι συναυλίες αποτελούν σημαντικό κομμάτι για όλους εμάς τους πραγματικά μουσικόφιλους. Και εκεί που οι περισσότεροι προσπαθούμε να ξεπεράσουμε τον εθισμό μας παρακολουθώντας DVD η κανένα βιντεάκι στο Υou Τube μας προέκυψαν και τα live streaming, Και η απάντηση μου είναι: ΟΧΙ, για κανένα λόγο. Καταλαβαίνω ότι κάποιες μπάντες έχασαν λεφτά και θέλουν να βγάλουν τα σπασμένα αλλά το να βλέπεις ένα συγκρότημα να παίζει σε ένα studio, είναι κάτι το τελείως αποστειρωμένο και δεν έχει τίποτα από τη μαγεία μιας ζωντανής εμφάνισης. Όσο για το αν είναι καλύτερο το να δεις ένα DVD, τουλάχιστο εκεί η κάμερα καταφέρνει να συλλάβει ένα σεβαστό κομάτι μιας ζωντανής εμφάνισης και μπορείς να το δεις όσες φορές θέλεις. Εκεί φαίνεται ο κόσμος που αλληλεπιδρά με τη μπάντα. Επίσης αν κάποιος θέλει να υποστηρίξει τo αγαπημένo του συγκρότημα, υπάρχει πάντα η επιλογή του να αγοράσεις δίσκους η merchandise. Κάτι άλλο που με χαλάει στην όλη φάση είναι και η αντιμετώπιση του οπαδού σαν πελάτη. Είναι ακριβώς το ίδιο με τα πακέτα εισιτηρίων και τις extra παροχές που δίνουν στον κάτοχο τους. Που σκατά πήγε ο ρομαντισμός και η σχεση συγκροτήματος-οπαδών; Eδώ δεν μιλάμε για Pop,αλλά για Rock και Metal, διάολε! Για αυτούς τους λόγους κρατάμε τα χρήματα μας για όταν ξεκινήσουν τα live, γιατί σίγουρα στο προσεχές μέλλον θα ξαναγίνουν κανονικές συναυλίες! Μέχρι τότε υπομονή!
[Πελοπίδας Χελάς]
Αν μου είχε ζητηθεί η άποψή μου για συναυλίες μέσω Live Streaming, προ πανδημίας (καραντινών, απαγόρευση κυκλοφορίας και συναθροίσεων), το πιθανότερο θα ήταν να γελάσω περιπαικτικά στο άκουσμα της ιδέας και μόνο, ως λάτρης του κλίματος που δημιουργείται σ’ ένα συναυλιακό γεγονός (μικρού ή μεγάλου βεληνεκούς), έχοντας ταυτόχρονα την ελπίδα πως φέτος θα καταφέρω να πάρω και τον 2 ετών γιο μου σ’ ένα μεγάλο event.
Ο εγκλεισμός, όμως, δημιούργησε νέες καταστάσεις / δεδομένα αναφορικά με τον τρόπο διασκέδασης σε κατ’ οίκων συνθήκες. Η περιέργεια μου με ώθησε στο να προσπαθήσω να δω μια συναυλία μέσω Live Streaming, το αποτέλεσμα ήταν μετά το πρώτο τέταρτο να εγκαταλείψω τη θέαση και να τσιμπήσω την ένταση του ήχου, κάνοντας διάφορες δουλειές γύρω γύρω και ρίχνοντας ενίοτε κλεφτές ματιές.
Είναι αναντίρρητο, πως οι συναυλίες δεν αντικαθίστανται σε καμία περίπτωση ούτε με virtual reality τεχνικές, αλλά θα μπορούσαμε να δούμε αυτή τη νέα τάση ως μια θετική προοπτική, προκειμένου να επικοινωνούν οι καλλιτέχνες με το κοινό τους, από τη μία, κι από την άλλη να έχουμε στο προσεχές μέλλον μια διαφορετική προσέγγιση στον τρόπο που διασκεδάζουμε σε μικρούς χώρους. Προς το παρόν, θα χαρακτήριζα την όλη φάση, που βρίσκεται σε εμβρυακή μορφή, ως προέκταση του ραδιοφώνου.
[Παναγιώτης Σπυρόπουλος]
Κανείς δεν διασκεδάζει, κανείς δεν θα θυμάται αυτό το “live”, κανείς δεν θα έχει κάποια στιγμή να μοιραστεί με τους φίλους/ες τους, κανείς δεν θα ξεκουβαληθεί να πάει σε αυτό το “live”. Για όσους αρκούνται σε μια αυταπάτη ίσως είναι ΟΚ. Για όσους ζούμε για τη στιγμή που θα ιδρώσουμε, θα χτυπηθούμε, θα δούμε από κοντά την αγαπημένη μας μπάντα είναι τουλάχιστον φαιδρό. Είναι άδικο για τον όρο live να δίνουμε αυτόν τον προσδιορισμό στις fundraising live-stream κινηματογραφικές προσπάθειες που γίνονται εν μέσω κρίσης. Αγοράστε βινύλια, t-shirts, κονκάρδες και ότι άλλο μπορείτε για να τις στηρίξετε τους αγαπημένους καλλιτέχνες. Και αυτοί γι αυτό μπαίνουν στην διαδικασία να προβάλουν την πρόβα τους ζωντανά. Και αυτοί ανυπομονούν να σας δουν από κοντά και να στάξουν απ τον ιδρώτα την στιγμή που εσείς ζητωκραυγάζετε μαζί τους. Support them.
[Νίκος Τόλης]
Για έναν καλλιτέχνη, η επαφή του με το κοινό είναι η υψηλότερη ανταμοιβή των κόπων της δημιουργίας του, καθώς η ταύτιση των δεκτών με το μήνυμά του είναι η μοναδική επιτυχία για την οποία αξίζει να εμφανίζεται ζωντανά. Πλέον, σε έναν κόσμο υγειονομικά αβέβαιο και στην μετά της πανδημίας και του αποκλεισμού εποχή, που δεν υπάρχει η δυνατότητα αυτή, ο χώρος του διαδικτύου είναι ο πλέον κατάλληλος για έναν δημιουργό που επιθυμεί να εκφραστεί και να προσεγγίσει τους ακροατές του με το έργο του.
[Χαράλαμπος Σακάτης]
Ποιος θα το περίμενε λοιπόν πως θα καλούμασταν να απαντήσουμε στο ερώτημα αν γουστάρουμε συναυλίες μέσω ιντερνέτ ή όχι. Δύσκολο να διαλέξεις μιας και παίζουν και διάφορες μεταβλητές στην όλη εξίσωση. Βάζοντας όμως τα πράγματα στη live “ζυγαριά” το τοπίο γίνεται λίγο πιο ξεκάθαρο, τουλάχιστον για μένα. Τι είναι ένα live; Όλοι έχουμε νιώσει το συναίσθημα όλης της προετοιμασίας, από την αγορά του εισιτηρίου μέχρι την έξοδο, σε σημείο εξαγνισμού, από το συναυλιακό χώρο. Έχουμε αγκαλιαστεί με την παρέα μας (και όχι μόνο), έχουμε κοπανηθεί, έχουμε βραχνιάσει, έχουμε συμμετάσχει σε αυτή τη σχεδόν μυστηριακή επαφή με τις αγαπημένες μας μπάντες. Τι θα μπορούσε να υποκαταστήσει όλη αυτή τη βιωματική εμπειρία; Στον αντίποδα, όσο φιλότιμη και αν είναι η προσπάθεια των καλλιτεχνών να διατηρηθεί η “επαφή” με το κοινό τους, δε μπορεί να είναι το ίδιο να κάθεσαι μπροστά στον υπολογιστή σου με τη μπίρα σου, μόνος ή και με παρέα και να μπεις σε live mode, ακόμη και αν αυτό που βλέπεις εξελίσσεται σε πραγματικό χρόνο. Νιώθω ρε φίλε σαν τον Stallone στο “Demolition Man” που έκανε έρωτα με τον τρόπο που γνώριζε η Sandra Bullock. Χωρίς ανταλλαγή υγρών. Καταλαβαίνω πως η πλειοψηφία των συγκροτημάτων έχει βγει χαμένη από όλη αυτή την ιστορία αλλά δε μπορώ να μπω στην ψυχολογία ενός live streaming μόνο και μόνο για να δω “ζωντανά” την αγαπημένη μου μπάντα. Δε συζητάω καν τα περί χρηματικού αντιτίμου που γελοιωδώς άκουσα από μερικούς. Προτιμώ να στηρίξω με άλλο τρόπο τους καλλιτέχνες αγοράζοντας (όποτε και εγώ μπορώ) τα albums τους και διάφορα καλούδια από το merchandise τους. Μέχρι λοιπόν να ξαναβρεθούμε face to face, κατανοώ πλήρως αλλά από εμένα είναι όχι. Και αυτό γιατί…
Here on stage, the Marshall noise is piercing through your ears
It kicks your ass, kicks your face, exploding feeling nears
Now’s the time to let it rip, to let it fucking loose
We’re gathered here to maim and kill, cause this is what we choose.
[Νίκος Κορέτσης]
Να κάνει κανείς live streaming σε συναυλίες αγαπημένων μας συγκροτημάτων και καλλιτεχνών ή να μην κάνει; Ιδού το μέγα ερώτημα της εποχής που διανύουμε, για μας τους μουσικόφιλους.
Πολλές χώρες όπως είναι – ήδη – γνωστό εξαιτίας του Covid-19 αναγκάστηκαν να μπουν σε καραντίνα για την αποφυγή της επαφής των ανθρώπων με αποτέλεσμα πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις (στην δική μας περίπτωση, οι συναυλίες) να μπουν στον πάγο. Η κατάσταση αυτή ήταν αναμενόμενο να οδηγήσει στο φαινόμενο του live streaming, μια καινούρια καθημερινότητα που υιοθέτησαν τα αγαπημένα μας σχήματα ή οι καλλιτέχνες ώστε να παρουσιάσουν τις καινούριες τους δουλειές και να παραμείνουν στην επικαιρότητα. Μια συνήθεια που έμελλε να ευνοήσει τον μέσο ακροατή. Το live streaming είναι επί το πλείστον δωρεάν, αποτελεί μια ποιοτική προβολή για το σπίτι καθώς πρόκειται για ένα καλοπροβαρισμένο show γιατί η μπάντα έχει όλα τα μέσα με το μέρος της για το συνολικό αποτέλεσμα. Τον χρόνο και τον εξοπλισμό για να ετοιμαστεί καταλλήλως.
Μπορεί να μην υπάρχει η άμεση αλληλεπίδραση με τα συγκροτήματα ή με το υπόλοιπο κοινό ή μερικά από αυτά να ζητάνε χρήματα ώστε να τα παρακολουθήσει κανείς όμως, εάν η κατάσταση συνεχιστεί παραιτέρω, θεωρώ πως το live streaming ήρθε για να μείνει και δεν βρίσκω που είναι το αρνητικό σε όλο αυτό.
[Δικαία Οικονομάκη]
Θα την πω την μαύρη αλήθεια μου, έκατσα και παρακολούθησα ένα αντίστοιχο διαδικτυακό live. Η αλήθεια είναι ότι προσπάθησα με μεγάλη υπομονή να το παρακολουθήσω μα η πραγματικότητα με διέψευσε. Ίσως να φταίει ότι είμαι και λίγο παλαιάς κοπής, δεν το ευχαριστήθηκα επαρκώς. Έχω μεγαλώσει με το συγκρότημα να είναι από πάνω μου, να νιώθω την διάθεση, την ένταση , να αισθάνομαι τα vibes από το κοινό, να ιδρώνω και να γουστάρω, κατανοώ την δυσκολία λόγω συνθηκών αλλά δεν μπόρεσα, να προσαρμοστώ ρε παιδιά τι να κάνω, ένιωθα σαν το ψάρι έξω από το νερό. Πλήρης αποστείρωση και από τα συγκροτήματα, κακά τα ψέματα η συναυλία είναι μια αμφίδρομη σχέση συναισθημάτων που δεν αντικαθίσταται με κανέναν τρόπο, οπότε καλύτερα ζωντανά και με προστασία παρά πίσω από μια οθόνη και ένα πληκτρολόγιο, είμαι ρομαντικούλης τελικά.
[Γιώργος Μακρής]
Οι χαλεποί καιροί στους οποίους ζούμε, και η τεχνολογική πρόοδος έχουν φέρει στη ζωή μας το live streaming. Κάτι σαν την τηλεδιάσκεψη, κάτι σαν το εικονικό σεξ, κάτι σαν Live DVD της απομόνωσης.
Κάποιος θα πει ότι είναι αναγκαίο κακό για την επιβίωση των συγκροτημάτων, σ’αρέσει δε σ’αρέσει στηρίζεις, δωρεάν ή επί πληρωμή.
Άλλος θα πει αν δεν το δοκιμάσεις μη το αποκλείεις, πάρε τη μπύρα σου, κλείδωσε την πόρτα να μη μπουκάρουν τα παιδιά και προσπάθησε.
Και ένας τελευταίος θα μιλήσει για την ανάγκη επαφής οπαδού-καλλιτέχνη.
Ως υποκατάστατο της συναυλιακής εμπειρίας, ούτε κουβέντα. Γιατί η εμπειρία είναι καταρχήν κοινωνικό γεγονός, και χωρίς τα προεόρτια, την συνδιαλλαγή κοινού-καλλιτέχνη και του κοινού ως βασικού μετόχου δεν γίνεται. Όσο και αν σε ΚΑΘΕ συναυλία θες να βγάλεις τα απωθημένα σου στον μπροστά που μιλάει συνέχεια, σου κόβει τη θέα, αερίζεται, κλπ.
Σβήνει τουλάχιστον τη δίψα η θέα μίας μπάντας διαλυμένης εις τα εξ ων συνετέθη, αν ακόμα απαγορεύεται ο συγχρωτισμός, αλλά πάντως σίγουρα χωρίς κοινό?
Εγώ πάντως δεν μπήκα στον πειρασμό, τζάμπα ή όχι. Υπομονή, και αν θέλω να στηρίξω, υπάρχει άπειρη δισκογραφία που ακόμα δεν έχω αποκτήσει, και αν θέλω να δω, υπάρχουν DVDs με κοινό και το YouTube…
Όλα τα παραπάνω ειπωμένα από την πλευρά του οπαδού. Αν όμως τα δεις από την πλευρά της μπάντας που επιζητά την επαφή, που θέλει να μείνει στο προσκήνιο, όλα μπορούν να αλλάξουν ομολογουμένως…
[Χρήστος Αθανασιάδης]
Πραγματικά δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι το αρνητικό. Η μπάντα χρειάζεται τη στήριξη του κόσμου αυτό το διάστημα που όλα τα σχέδια πήγαν περίπατο, και εφόσον υπάρχουν τα μέσα να παίξει σε αντίστοιχο (ή και μεγαλύτερο) κοινό απ’ ότι παίζει στις συναυλίες, γιατί όχι; Το livestream δεν θα αντικαταστήσει ποτέ τη μαγεία του live. Όπως δεν την αντικατέστησαν οι βιντεοσκοπήσεις. Απλά είναι ένα μέσο που κρατάει καλλιτέχνες και κοινό σε μια επαφή, έστω και με “εκπτώσεις”, σε μια πολύ προβληματική συγκυρία. Και μην ξεχνάμε τέλος πάντων ότι το live για πολλούς καλλιτέχνες είναι ανάγκη, επάγγελμα και τρόπος ζωής, όχι πολυτέλεια.
[Πέτρος Πεταλάς]
Ναι στο “live streaming”, όχι στην (υπέρ)χρέωση των θεατών.
Οι αναμεταδόσεις εικόνας και ήχου αγαπημένων συγκροτημάτων τα οποία παίζουν την μουσική τους ζωντανά είναι ενδιαφέρουσες, ακόμη και αν γίνονται από μια τηλεφωνική συσκευή. Δεν αντικαθιστούν με κανένα τρόπο τις συναυλίες τις οποίες παρακολουθούμε από κοντά αλλά μπορούν να προσφέρουν απόλαυση στους μουσικόφιλους σε αυτήν την εποχή που δεν γίνονται κλασικού τύπου συναυλίες.
Καταλαβαίνω πως ορισμένα συγκροτήματα έχουν ανάγκη να αντλήσουν χρήματα από αυτές τις αναμεταδόσεις αλλά θεωρώ πως αντί να χρεώνουν ένα συγκεκριμένο ποσό για την θέαση είναι καλύτερα να επιτρέπουν στους θεατές να επιλέξουν αυτοί εάν και πόσα χρήματα θα διαθέσουν για την παρακολούθηση τους.
[Αχιλλέας “Noir” Καραγιάννης]
606 
