Η εποχή που ζούμε μας έχει επηρεάσει όλους σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα. Ένας από τους κλάδους που πλήττεται σφόδρα, δεδομένης της κατάστασης και των απαγορεύσεων, είναι ο συναυλιακός. Διοργανώσεις επί διοργανώσεων έχουν ακυρωθεί αυτές τις μέρες και διοργανωτές, promoters, ηχολήπτες, φωτιστές και όλο το φάσμα των ανθρώπων που εργάζονται συλλογικά για να μας προσφέρουν τις αξιομνημόνευτες live εμπειρίες που όλοι έχουμε μοιραστεί, έχουν βρεθεί σε μία μετέωρη κατάσταση, αναμένοντας ουσιαστικά την έκβαση αυτής που δεν ξέρουμε πότε θα έρθει. Στο δεύτερο αυτό μέρος, μιλήσαμε με τους Σπύρο Σμυρνή (Ηigh Priority Promotions), τον Λεωνίδα Σκιαδά (Death Disco), τον Μανώλη Καραζέρη (Up The Hammers) και τον Κώστα Mυλωνά (Demon’s Gate), για να μας δώσουν μία εκ των έσω οπτική, με την αισιοδοξία ότι σύντομα θα ξαναβρεθούμε όλοι μαζί στους δρόμους.
Πώς σας επηρέασαν οι παρούσες συνθήκες, τόσο οικονομικά, όσο και λόγω έλλειψης ενός χρονοδιαγράμματος εξόδου από την πανδημική κρίση;
Σ.Σμυρνής.: Όπως όλοι οι συνάδελφοι, επηρεαστήκαμε πάρα πολύ. Κλείσαμε πρώτοι από όλους κι όπως δείχνουν τα πράγματα, θα ανοίξουμε τελευταίοι από όλους, λόγω της φύσεως της δουλειάς μας, που είναι οι μαζικές εκδηλώσεις. Προσπαθούμε να σταθούμε όρθιοι, ελπίζοντας πως θα τα καταφέρουμε. Επίσης υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων όπως οι τεχνικοί συναυλιών που κανείς δεν ξέρει, πως θα “επιζήσουν”, μιας και δεν εντάσσονται σε κάποια κρατική βοήθεια, έχοντας χάσει παράλληλα όλα τα μεροκάματα τους.
Λ.Σκιαδάς.: Το Death Disco δεν δέχθηκε ιδιαίτερα μεγαλύτερο πλήγμα απ’ οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση που αναγκάστηκε να αναστείλει την λειτουργία της. Δεν είχαμε κανονίσει κάποια μεγάλη συναυλία για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, και οι μικρότερες που είχαμε προγραμματίσει, θα γίνουν reschedule για κάποια άλλη στιγμή στο προσεχές μέλλον. Και λόγω της global κατάστασης υπάρχει κατανόηση από όλες τις πλευρές οπότε οι όποιες προκαταβολές έχουν καταβληθεί ισχύουν κανονικά. Οπότε, προς το παρόν έχουμε δεχτεί τα κανονικά για την εποχή χτυπήματα (κλειστή επιχείρηση με ανειλημμένες υποχρεώσεις) αλλά είμαστε όρθιοι. Φυσικά, είναι πολύ πιθανόν να αλλάξουν τα δεδομένα αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση για καιρό ακόμα.
M.Kαραζέρης.: Το “Up The Hammers” festival δέχθηκε ένα τεράστιο οικονομικό πλήγμα αφού η διοργάνωσή μας έπεσε ακριβώς πάνω στο ξέσπασμα της επιδημίας χωρίς να έχουμε χρόνο ν’αντιδράσουμε ώστε να περιορίσουμε τις οικονομικές απώλειες και χωρίς να περιλαμβανόμαστε στην ευελιξία αλλαγής των αεροπορικών εισιτηρίων. Εκτός αυτού άθελα μας δεχθήκαμε και ένα πλήγμα στο πρεστίζ της διοργάνωσης αφού αρκετοί επισκέπτες ταξίδεψαν στην Ελλάδα για το φεστιβάλ και έφυγαν άπραγοι, ή εγκλωβίστηκαν για πολλές μέρες εδώ. Ίσως είμασταν η διοργάνωση με το χειρότερο timing στον κόσμο…
Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα, που όντως δεν υπάρχει, εμείς πρέπει να σχεδιάσουμε την επόμενη μέρα παίρνοντας ένα ακόμα ρίσκο σε μια προσπάθεια να σώσουμε ότι σώζεται.
K.Mυλωνάς.: Είμαι από τους τυχερούς διοργανωτές, όπου σε αυτή τη χρονική συγκυρία δεν είχα πολλές προγραμματισμένες συναυλίες, οπότε και η όποια οικονομική ζημιά είναι μικρή και διαχειρίσιμη.
Από την άλλη οι επιπτώσεις στον χώρο θα είναι μεγάλες. Ακόμα και αν αρχίσουν πάλι να γίνονται συναυλίες, η προσέλευση πιστεύω θα είναι σημαντικά μειωμένη για λόγους που έχουν να κάνουν με την ψυχολογία της μάζας. Ύστερα έχουμε το φαινόμενο της μαζικής μετακύλισης των ημερομηνιών από Σεπτέμβριο και μετά, που σημαίνει ότι θα πέσουν πολλά live μαζί. Οπότε το κόστος για τον κάθε διοργανωτή δεν είναι μόνο στις ακυρώσεις με ότι αυτό συνεπάγεται, αλλά και στη συρρίκνωση των εσόδων, όταν με το καλό ξαναρχίσουν οι συναυλίες.
Θεωρείτε ότι θα έχει επιπτώσεις και στο άμεσο μέλλον, ειδικά σε σχέση με τους εκτός Ευρώπης μουσικούς;
Λ.Σκιαδάς.: Νομίζω ότι τα πάντα είναι ρευστά για την επόμενη μέρα.
Σ.Σμυρνής.: Σίγουρα όλο το 2020, θα επηρεαστεί. Μου φαίνεται δύσκολο να δούμε ξένα acts, από τη στιγμή που όλα είναι ρευστά στο κομμάτι διαχείρισης της πανδημίας, χωρίς ακόμη εγκεκριμένα φάρμακα, θεραπείες και εμβόλια.
K.Mυλωνάς.: Θα έχει σίγουρα σοβαρές επιπτώσεις, όχι μόνο σε εκτός Ευρώπης μουσικούς αλλά και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Νομίζω πως όταν ανοίξουν πάλι τα σύνορά μας, θα ανοίξουν για όλο τον Δυτικό κόσμο, όχι μόνο για τις χώρες της Σένγκεν. Εξαίρεση θα είναι χώρες που δεν έχουν καταφέρει εκείνη τη στιγμή να περιορίσουν σημαντικά την εξάπλωση του ιού. Με βάση τα σημερινά δεδομένα και την μέχρι τώρα κωλυσιεργία της Βρετανική κυβέρνησης, βλέπω τις Αγγλικές μπάντες να βγαίνουν έξω για live τουλάχιστον ένα μηνά μετά τον υπόλοιπο κόσμο. Το ίδιο και η Αμερική μάλλον που επίσης υποφέρει.
M.Kαραζέρης.: Προφανώς και η χειρότερη επίπτωση είναι η απώλεια της ανθρώπινης ζωής. Ένας καλλιτέχνης που ήταν να εμφανιστεί στο φεστιβάλ μας, ο Ελληνικής καταγωγής Lou Kouvaris, έχασε τη ζωή του από τον κορωνοϊό λίγες μέρες μετά το φεστιβάλ. Η ειρωνία ήταν ότι δεν είχε έρθει τελικά στη Ελλάδα γιατί, απολύτως λογικά, φοβήθηκε μήπως κολλήσει και τελικά το κακό συνέβη στη Νέα Υόρκη. Όταν με το καλό καταφέρουμε να ξαναστήσουμε το φεστιβάλ θα το αφιερώσουμε στη μνήμη του και ελπίζουμε να μην έχουμε αλλά θύματα.
Κατά την άποψη σας, πόσο εύκολο θα είναι να γυρίσουμε στην ιδιαίτερα ενεργή συναυλιακά, ζωή μας με τα το πέρας της πανδημίας;
K.Mυλωνάς.: Σε λίγους μήνες θα μας φαίνεται περίεργο να βγούμε σε ένα μπαρ με άλλα 50 άτομα τριγύρω, πόσο μάλλον σε μια συναυλία με πολύ κόσμο, κυρίως σε κλειστό χώρο. Οπότε και η επιστροφή στη γνώριμη συναυλιακά ζωή μας αποτελεί ένα στοίχημα, τόσο ως προς το πώς θα γίνει αλλά και φυσικά το πότε θα γίνει. Πού ορίζεται κατ’ αρχάς το πέρας της πανδημίας; Γιατί οι προβλέψεις λένε ότι ακόμα και αν το καλοκαίρι επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα, δε θα έχουμε ξεφορτωθεί τον ιό οριστικά και πιθανό να τον ξαναδούμε το χειμώνα. Οπότε δεν κινδυνεύουν μόνο οι συναυλίες του καλοκαιριού (θεωρώ δεδομένο πως δε θα γίνει άλλο live μέχρι αρχές Ιουνίου, ίσως και πιο μετά) αλλά και οι επόμενες. Η πρώτη μεγάλη συναυλία που δεν έχει ακόμα ακυρωθεί ή ανακοινωθεί κάτι είναι οι Red Hot Chili Peppers στις 5 Ιούνη. Εάν γίνει παρ’ όλα αυτά είναι δεδομένη η μειωμένη προσέλευση όπως ανέφερα και πιο πάνω.
M.Kαραζέρης.: Η ζωή θα συνεχιστεί και πρέπει να συνεχιστεί. Όλοι οφείλουμε να ακολουθήσουμε τις οδηγίες του Ελληνικού κράτους και όταν με το καλό επιτραπεί η επανέναρξη των συναυλιών θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για να προσφέρουμε αυτή τη μορφή διασκέδασης που τόσο πολύ έχουμε ανάγκη όλοι μας, τώρα πιο πολύ από ποτέ.
Λ.Σκιαδάς.: Υποθέτω πως θα υπάρξει μια παγωμάρα στον κόσμο, ακόμα και μετά το πέρας τον περιοριστικών μέτρων. Θα υπάρξει μια απαραίτητη περίοδος προσαρμογής κι έπειτα θέλω να πιστεύω πως όλα θα γίνουν όπως πριν. Αν και πλέουμε σε αχαρτογράφητα νερά και η όποια εικασία είναι παρακινδυνευμένη.
Σ.Σμυρνής.: Μιλάμε για αχαρτογράφητα πεδία. Όσο κλισέ κι αν ακούγεται είναι αλήθεια. Προσωπικά αισιοδοξώ πως η επιστήμη θα μας βγάλει ακόμη μια φορά ασπροπρόσωπους και θα επανέλθουμε σταδιακά στο ενεργό συναυλιακό επίπεδο των τελευταίων ετών. Θα είναι όμως δύσκολη μετάβαση λόγω των συνθηκών.
461 
