Η σχέση μου με τη μουσική του Σάκη χάνεται στα βάθη των δεκαετιών, μιας που το “Thy Mighty Contract” με χτύπησε σε τρυφερή ηλικία και το χτύπημα ήταν τόσο γερό που η μελανιά φαίνεται ακόμη και σήμερα.
Τα χρόνια πέρασαν και οι Rotting Christ σφήνωσαν ανάμεσα στα χρωμοσώματα μου και ούτε με αναδιάταξη του DNA δεν βγαίνουν. Η προσωπική μου γνωριμία με τα αδέρφια Τόλη γιγάντωσαν την αγάπη μου για τη μουσική τους, αφού ένιωσα πως η ανθρώπινη ποιότητα των δημιουργών της επιβεβαιώνει την τυφλή μου “αφοσίωση” στην μπάντα. Τώρα, όμως που ο Σάκης κινείται “μόνος” του χωρίς το αναγνωρισμένο brand των Rotting Christ, ήταν το σωστό timing για μια συνέντευξη του στο Rockway.gr. Τώρα, που νιώθω πως μας έχει περισσότερη ανάγκη, πρέπει να δώσουμε πισω λίγα από όσα μας έδωσε. Ιδού…
–Γεια σου, Σάκη! Πως σε βρίσκω;
Είχα πάει Αμερική. Τώρα γύρισα ασχολούμαι με τον προσωπικό δίσκο. Έτσι, για την πάρτη μου, να γράφω μουσική.
–Έτσι σε έχουμε συνηθίσει εξάλλου. Έχεις σκεφτεί τον εαυτό σου να κάνει κάτι άλλο; Εγώ δεν θα μπορούσα ποτε να σε φανταστώ μανάβη ας πούμε.
Σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο, αλλά θα με δεις στο μανάβικο.
–Ακούγονται διάφορα από τότε που ανακοίνωσες την κυκλοφορία του solo album και καλό είναι να ακουστούν οι απαντήσεις σου. Επειδή σε έχουν όλοι συνδυάσει με τους Rotting Christ των οποίων είσαι ο βασικός δημιουργός, σκέφτονται: “Τι προσπαθεί να αποδείξει τώρα;”
Ήταν προσωπικός ο λόγος που με οδήγησε σε αυτόν τον δίσκο. Λίγο τα lockdowns, λίγο ο εγκλεισμός, με βρήκαν με μια κιθάρα στο χέρι να παίζω συνεχόμενα riffs και να έχω κάποιες ανησυχίες που δεν κολλούσαν με τους Rotting Christ. Άσε που δεν ήθελα εν μέσω πανδημίας, να γράψω έναν δίσκο Christ που δεν θα μπορώ να τον υπστηρίξω με μια περιοδεία. Δεύτερον, ήθελα να παίξω λίγο σαν τη μεσαία εποχή Rotting Christ, κάτι λίγο διαφορετικό και σκέφτηκα “γιατί να μην το βγάλω και να το προσφέρω στον κόσμο μέσα από τα κανάλια μου”; Αυτοί μονάχα ήταν οι λόγοι. Δεν είχα σκοπό ούτε τον πλουτισμό, ούτε να δείξω πόσο καλός είμαι. Εξάλλου τα δίνω και free, αν εξαιρέσεις αυτά που θα βγούν με το Metal Hammer του Μαρτίου. Θα ακολουθήσουν και άλλα αργότερα στα social media μου. O σκοπός είναι η επαφή με τον κόσμο και όχι το να ακολουθήσω κάποια solo καριέρα.
–Άρα η λογική σου δεν έφυγε ποτέ από το παίζω σαν να είμαι Rotting Christ.
Όχι, ουδέποτε. Απλά, έκατσε.
–Ακούγοντας το “Among the fires of hell” και μουσικά και στιχουργικά σκέφτομαι το “Sleep of the angels”.
Είναι επηρεασμένο καθαρά από εκείνην την εποχή.
–Οπότε κάποιοι βιάζονται να πουν πως ο Σάκης ποντάρει πάω στην ασφάλεια του τότε ήχου των Rotting Christ που ξέρει πως θα αρέσει.
Δεν με ενδιαφέρει πως θα πάει ο δίσκος. Δεν έχει σημασία η εμπορικότητα και εξάλλου δεν κυκλοφορεί από εταιρία. Αυτό είναι μια απόδειξη πως το μόνο που με ενδιαφέρει είναι η επαφή με τον κόσμο. Αν κάποιος θέλει να ακούσει τα κομμμάτια, καλώς. Αν όχι και πάλι θα τον αγαπάω. Είναι μια κίνηση DIY όπως όταν πρωτοξεκίνησαμε τους Christ, πηγαίνοντας γράμματα στο ταχυδρομείο και τέτοια. Αυτό κάνω και τώρα. Απλά έχει έχει αλλάξει ο τρόπος. Σκοπός μου είναι να προσφέρω μουσική σε μια εποχή που χρειάζεται η αλληλεγγύη.
-Πότε αποφάσισες πως αυτά τα κομμάτια πρέπει να κυκλοφορήσουν στον κόσμο;
Ήθελα να πραγματικά να δοκιμάσω να κάνω κάτι μόνος μου. Και για φυσική κόπια δεν έχω σκεφτεί καν, αν και έχω προσφορές από εταιρίες, αυτόν τον καιρό όμως, δεν με ενδιαφέρει. Είχα μια μελαγχολία, ένα είδος κατάθλιψης κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τη νίκησα με τη μουσική. Αυτή τη μουσική ήθελα να τη μοιραστώ μαζί σας ,χωρίς εμπορικούς σκοπούς.
–Αν ρωτάς εμένα, αυτός είναι ο ρόλος της μουσικής. Αν δεν απαλευθερώνει το πνεύμα, δεν χαλαρώνει την ψυχή, τι νόημα έχει;
Αυτο ακριβώς. Χωρίς deadlines, ούτε να μου λένε οι εταιρίες τι να κάνω, ούτε νταβατζήδες, ούτε ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με τη μουσική και ασχολούνται μόνο για το κέρδος. Ήταν μια προσωπική DIY κίνηση, την οποία δεν θα μπορούσα να κάνω σαν Rotting Christ, όπου παντού υπάρχουν συμβόλαια και τα λοιπά.
–Υπάρχει ποτέ περίπτωση να ακούσουμε αυτό το υλικό live;
Ε, όχι, δεν νομίζω. Η ομάδα μου, η οικογένεια μου είναι οι Rotting Christ. Εκεί έχουμε μεγαλώσει με τον αδερφό μου και με τα υπόλοιπα παιδιά.
–Είναι και η πρώτη φορά που εμφανίζεσαι χωρίς τη σκιά των Rotting Christ. Είμαι σίγουρος πως ο Θέμης σε στηρίζει, αλλά εσύ πώς νιώθεις χωρίς εκείνον;
Νιώθω παράξενα, αλλά έχουμε και τόσες δουλειές να κάνουμε ως Rotting Christ που πραγματικά δεν τον ενδιαφέρει. Περιμένουμε μόνο να ξεκινήσουν οι συναυλίες και οι περιοδείες ώστε να βγούμε με έναν νέο δίσκο και να κάνουμε τη γύρα ανά την υφήλιο, όπως πάντα την κάνουμε.
–Για πες μας λίγο για τους συντελεστές που σε βοήθησαν σε αυτήν την πρώτη σου προσωπική δουλειά.
Ηχογράφησα στα Devasoundz με τον Foti Benardo, ο οποίος έκανε και τη μίξη και με βοήθησε πολύ με μια υπέροχη συνεργασία. Όλα τα όργανα είναι γραμμένα από μένα, μιας που ήθελα να δοκιμάσω κάτι εξ ολοκλήρου μόνος μου. Απλά εκείνος πάτησε από πάνω τα τύμπανα, αφού τα δικά μου χτυπήματα δεν είναι τόσο καλά για δίσκο.
–Στιχουργικά, τα κομμάτια έχουν σχέση με ότι έχουμε συνηθίσει στους Rotting Christ;
Όχι πάρα πολύ. Εμπνεύστηκα πολύ από τον πλανήτη, τα άστρα, από προσωπικές μου ανησυχίες. Δεν είναι ένα δίσκος occult ή ψαγμένος, περιέχει απλά σκέψεις και ιδέες μου πάνω στη ζωή γενικά.
–Βοήθησε λίγο και η πανδημία να σκεφτούμε λίγο καλύτερα τα πράγματα.
Πολύ! Δεν υπήρχε περίπτωση να μπορέσω να κάνω κάτι τέτοιο αν ήμαστα σε tour.
–Είπες ότι αυτά κομμάτια δεν κολλούσαν για δίσκο Rotting Christ. Σημαίνει πως υπάρχουν άλλα που θα τα δούμε σύντομα σε νέο σας δίσκο;
Ναι, ήδη έχω έτοιμα τα κομμάτια των Rotting Christ, γραμμένα την περίοδο της πανδημίας. Ήμουν μια πραγματική μηχανή παραγωγής μουσικής, πράγμα που μου έσωσε τη ζωή κανονικά. Σύντομα θα μπούμε στο studio και θα αρχίσουμε να δουλεύουμε νέα κομμάτια.
–Υπάρχει περίπτωση να επιστρέψεις ξανά στο μέλλον σαν solo καλλιτέχνης αν σου “περισσέψουν” και πάλι κομμάτια;
Δύσκολα, γιατί δεν υπάρχει χρόνος. Αλλά από τη στιγμή που έχω την ελευθερία να μπορώ να ανεβάσω ένα κομμάτι στα κανάλια μου χωρίς εταιρικές δεσμεύσεις, ίσως και να το κάνω. Χωρίς συμβόλαια και τέτοια. Παιδιά, έχω γράψει νέα μουσική, αν θέλετε ακούστε την. Έτσι απλά. Η μουσική βοήθησε πολύ αυτόν τον καιρό. Χτυπήθηκε πιο πολύ από όλα και νομίζω πως αναπτύχθηκε η αίσθηση της αλληλεγγύης μεταξύ των μουσικών και αυτό νομίζω πρέπει να το ακολουθήσουμε όλοι έμπρακτα.
–Ειδικά στη χώρα μας, φαίνεται πως το κράτος έδειξε πως η μουσική ήταν ο χειρότερος της εχθρός.
Μπα. Απλά δεν ασχολήθηκε καθόλου με αυτήν, βάζοντας σε προτεραιότητα, άλλα πράγματα που θεωρούσε πιο σημαντικά. Μην ξεχνάμε όμως, που οδηγηθήκαμε με την έλλειψη ψυχαγωγίας. Καταλάβαμε πόσο σημαντική είναι. Αρκετός κόσμος έχει οδηγηθεί σε κατάθλιψη και άλλες δύσκολες καταστάσεις. Εμείς δεν βοηθηθήκαμε, αλλά είμαστε σκυλιά πολέμου και θα συνεχίσουμε να είμαστε αυτοί που είμαστε, παρ’ όλες τις συνθήκες. Θα συνεχίσουμε να δίνουμε το παρόν, γιατί η μουσική είναι ελευθερία, για αυτό παλεύουμε και αγωνιζόμαστε από μικρά παιδιά.
–Και σας έχουμε ανάγκη όσο ποτέ.
Όλοι μας. Η μουσική είναι τρόπος και ελευθερία σκέψης. Να μπορείς να πεις ότι θέλεις χωρίς να φοβάσαι και για αυτό στεναχωριέμαι όταν μαθαίνω πως λογοκρίθηκε μουσική. Θέλουν να μας οδηγήσουν στο να γίνουμε καθημερινοί άνθρωποι που θα δουλεύουν, θα παράγουν και θα πεθαίνουν. Όχι δεν είναι έτσι η ζωή. Η δική μας η γενιά τουλάχιστον, έζησε μέχρι τελευταίας ρανίδας την ελευθερία, την παραγματική αίσθηση της μουσικής. Η τέχνη πρέπει να υπάρχει και ας μη συμφωνούμε κάποιες φορές. Δεν τρέχει τίποτα. Ο καθένας παραθέτει τη μουσική του και αναλόγως ο κόσμος πράττει. Νομίζω πως η τέχνη πρέπει να είναι καυστική, δυναμική και φευγάτη. Τώρα, αν δεν συμφωνούν οι ιθύνοντες, πίστεψε με, θα μας βρουν μπροστά τους.
–Δεν μας ενδιαφέρουν σε γενικές γραμμές οι άποψεις τους.
Ναι μεν, δεν μας ενδιαφέρουν, αλλά αυτοί βγάζουν τους νόμους και πολλές φορές με έναν απλό αλγόριθμο, επειδή δεν συμφωνούν, σε εξαφανίζουν. Γιατί πλέον αν δεν έχεις social δεν μπορείς να είσαι μουσικός. Τρελό, αλλά είναι αλήθεια. Άρα δυστυχώς, εξαρτούμαστε από τις αποφάσεις τους. Οπότε πρέπει να είμαστε πιο ενωμένοι από ποτέ.
–Αφού η πολιτεία όμως δεν ασχολείται με το να δείξει το δρόμο προς την τέχνη στα παιδιά, πρέπει εμείς να τους εξηγήσουμε την αξία της.
Και εγώ δεν έχω λάβει μουσική παιδεία, απλά μου άρεσε τόσο πολύ, που τα κατάφερα όλα μόνος μου.
Κατάλαβα πως και μόνος σου μπορείς, δεν χρειάζεται να σε επηρεάζουν τόσα διαφορετικά πράγματα. Ζήσε στον δικό σου κόσμο, δημιούργησε, και πίστεψε με, αν ακουμπήσει η τέχνη σου έναν άλλον άνθρωπο κάπου στον κόσμο είναι η μεγαλύτερη χαρά που μπορείς να αισθανθείς. Πως δηλαδή με τη μουσική μου έφτιαξα το βράδυ ενός άλλου ανθρώπου. Αυτός είναι ο πρωτεύων σκοπός του project αυτού. Έτσι και αλλιώς, δεν βγάζει πια ένας μουσικός χρήματα με αυτόν τον τρόπο. Το κόστος της παραγωγής είναι πλέον πολύ μεγάλο για να καλυφθεί από τις πωλήσεις.
–Ξέρουμε λοιπόν, πως το album θα κυκλοφορήσει μέσω του Metal Hammer.
Όχι, όλο όμως. Ένα μέρος του. Ίσως κάπως αλλιώς, κάποτε, να κυκλοφορήσει όλοκληρο.
–Θα μπορούμε να το κατεβάσουμε από το bandcamp με ελεύθερη συνεισφορά ας πούμε;
Ναι ναι. Ήδη υπάρχουν κάποια τραγούδια εκεί. Σε όλες τις πλατφόρμες θα ανέβει. Και αν θέλει ο κόσμος προσφέρει, αν όχι, πάλι οκ. Εμείς έτσι και αλλιώς ζουμε στον δρόμο, ζούμε από τις συναυλίες. Ο κόσμος μπορεί να έχει ανάγκη από τη μουσική, δεν χρειάζεται πάντα να σκεφτόμαστε πως θα τα αρπάξουμε.
–Έστω και ψυχολογικά, είναι ωραίο ακόμη και για εμάς να προσφέρουμε όμως.
Η αλήθεια είναι πως πολύς κόσμος σκέφτηκε έτσι κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τους ευχαριστώ πολύ. Χωρίς να απλώσεις το χέρι να ζητήσεις. Αρκετοί κατάλαβαν πόσο πολύ έχουμε χτυπηθεί εμείς οι μουσικοί, από όλη αυτή την ιστορία, και είναι συγκινητικό να λαμβάνεις τέτοια ανταπόκριση. Έχουμε δημιουργήσει έναν δικό μας κόσμο και χαίρομαι για αυτό. Δεν είναι ανάγκη να γίνουμε όλοι mainstream.
–Έζησες μια τεράστια εμπειρία αφού σε κάλεσαν στην Αμερική οι Manowar.
Με κάλεσαν να βοηθήσω γιατί ήθελαν να μεταφράσουν από αγγλικά σε αρχαία ελληνικά για τον νέο τους δίσκο και είδα πράγματα που δεν τα είχα ξαναδεί. Τέραστια studios, πανάκριβα μηχανήματα, άλλον τρόπο δουλειάς. Πραγματικά εντυπωσιάστηκα και ένιωσα πολύ ωραία που ήμουν μέρος του νέου δίσκου μια από τις αγαπημένες μου μπάντες.
–Πιστεύεις πως αυτή η εμπειρία θα σου αλλάξει τρόπο εργασίας;
Θα’ θελα. Δεν είναι εφικτό στην Ελλάδα. Εδώ μας λείπουν 99€ για να έχουμε 100 (γέλια). Σίγουρα όμως, θα επηρεάσει τον τρόπο σκέψης μου, το πως πρέπει να δουλεύει ένα καλλιτέχνης. Έμπρακτα όμως, δεν νομίζω να τα καταφέρουμε πολύ. Τα ποσά που έχουν επενδυθεί εκεί είναι τεράστια.
–Το καλοκαίρι που θα μοιραστείτε τρόπον τινά, τη σκηνή με τους Manowar, υπάρχει περίπτωση να δούμε κάτι που δεν θα το περιμένουμε;
Δεν νομίζω. Είναι τεράστιο το show που θα κάνουνε οι Manowar, βάσει των σχεδίων που είδα. Τιμή μας που θα πατήσουμε την ίδια σκηνή και θα ζήσουμε άλλη μια μεγάλη εμπειρία, γιατί όσο ζούμε μαθαίνουμε.
–Εσύ που έχεις καταφέρει να παίξεις κάποια live τους Rotting Christ τελευταία, έχεις δει αλλαγή σμπεριφοράς του κοινού;
Αυτό που παρατήρησα είναι μια μελαγχολία πως ίσως να μην ξαναζήσουν αυτά που ζούσαν πριν. Το ίδιο πίστευα και εγώ, αλλά στο πρώτο live που ήταν σε festival, είδα πως η ζωή συνεχίζεται και πως τόσο καιρό απλά κοιμόμουν. Το καλοκαίρι θα περάσει ο κόσμος πολύ ωραία και θα αναγεννηθει.
–Το καλοκαίρι θα είναι το πρώτο σε μεταπανδημικό live στην Ελλάδα;
Το πρώτο θα είναι, ναι.
–Οπότε πουτάνα όλα;
Ε ναι. Θα κάνουμε ζέσταμα στην Αμερική και θα σας έρθουμε.
–Βλέπεις ανανέωση στο κοινό ή είμαστε όλοι γερόντια στα live;
Σε κάποιες χώρες βλέπω πολλά νέα παιδιά, όχι τόσο στην Ελλάδα. όμως Ίσως φταίει η τραπ που οι νέοι ακούνε για να είναι πιο in. Σε γενικές γραμμές, υπάρχει όμως, ανανέωση. Ο κόσμος έχει γίνει ανοικτόμυαλος. Εμείς κάποτε είχαμε τα κολλήματα μας. Υπήρχαν άνθρωποι που άκουγαν μόνο Slayer ή Kreator. Τώρα αυτό έχει αλλάξει.
–Ποιος είναι ο δίσκος που θα ήθελες να έχεις το όνομα σου στα credits;
Κάποιος Bathory ή Celtic Frost. Με αυτά μεγάλωσα. Αλλά θα είναι το όνομα μου στο επόμενο Manowar. Αυτό είναι παραπάνω από αρκετό.
–Όταν άρχιζες θα σκεφτόσουν ποτέ κάτι τέτοιο να συμβεί;
Όχι, ούτε καν. Γράφαμε μουσική μπας και καταφέρουμε να κάνουμε καμιά συναυλία ή να γυρίσουμε τον κόσμο τζάμπα. Φτάνει πια όμως, με αυτή τη μεγαλομανία. Θέλει πολλά χρόνια για να καταφέρεις κάτι τέτοιο. Είμαι 35 χρόνια σε αυτή τη σκηνή. Μια ολόκληρη ζωή. Δεν θα ήμουν ακόμη εδώ αν σκεφτόμουν έτσι τότε.
–Σε έχει σταματήσει ποτέ κάποιο παιδί να σου ζητήσει συμβουλές;
Πολλές φορές και με χαρά δίνω. Να μην πάθουν οι άνθρωποι αυτά που πάθαμε εμείς. Που χάσαμε τόσο χρόνο ψάχνοντας. Έχω δει και έχω ακούσει πολλά και δυστυχώς, βλέπω κόσμο ακόμη να κάνει τα ίδια λάθη. Έχω σκεφτεί αρκετές φορές να κάνω κάτι στο κανάλι μου στο Youtube. Να λέω κάποια πράγματα συμβουλεύοντας τα νέα παιδιά.
–Σε ευχαριστώ πολύ, Σάκη, για τον χρόνο σου!
Και εγώ σε ευχαριστώ, Δημήτρη. Ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σου, είσαι και συ ένας στρατιώτης της σκηνής. Είμαστε όλοι πάνω από όλα ταπεινοί στρατιώτες, αγαπάμε αυτό που κάνουμε, ακολουθούμε αυτή τη ζωή, παρά τις δυσκολίες της καθημερινότητας. Έχουμε μια καβάτζα που λέγεται μουσική και όταν την ακούμε ξεχνάμε τα προβλήματα μας. Ελπίζω να ευχαριστηθείτε τον δίσκο, είναι το λιγότερο που θα μπορούσα να σας προσφέρω. Να τον ακούσετε, αν σας αρέσει, ελάτε στα social μου να τα πούμε και από κοντά.
Instagram: https://www.instagram.com/sakis.tolis/
Youtube: https://www.youtube.com/c/SakisTolisOfficial
Bandcamp: https://sakis-tolis.bandcamp.com/