Τη δεκαετία του ’80 και του ’90 υπήρξαν αρκετά ελληνικά συγκροτήματα που θέλησαν να ξεφύγουν από το μονότονο και καθιερωμένο ύφος των σχημάτων που υπήρχαν και να στραφούν σε ένα διαφορετικό είδος μουσικής. Οι επιρροές τους προέκυπταν από τις δυναμικές εμφανίσεις των εκπροσώπων του new wave όχι μόνο από τη Βρετανία αλλά και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Φυσικά έχουν μείνει αξέχαστες για πολλούς φίλους οι βραδιές των Bauhaus στο Σπόρτιγκ όπως επίσης και οι εμφανίσεις των Fall, Birthday Party και New Order με support ελληνικά συγκροτήματα. Τα επόμενα χρόνια ‘’παρέλασαν’’ και άλλα γκρουπ προσκείμενα στο χώρο αυτό με αποτέλεσμα να αυξάνονται και τα συγκροτήματα στη χώρα μας κάτω από το συγκεκριμένο αυτό είδος μουσικής που περιλάμβανε αρκετά στοιχεία από new wave, punk, garage, post rock, ψυχεδέλεια και electro. Ομως τα προβλήματα για τις μπάντες ήταν αρκετά και δεν έφτανε μόνο το μεράκι των παιδιών που συμμετείχαν στα συγκροτήματα για να τα λύσουν. Έτσι έπρεπε να βρεθούν οι πρωτοπόροι οι καινοτόμοι που θα προωθούσαν τα σχήματα. Σε σύντομο χρονικό διάστημα δημιουργούνται οι πρώτες ανεξάρτητες εταιρείες που έχουν κάποιες βασικές αρχές. Ερασιτεχνισμός, εννοούμενος σωστά, συνείδηση, καλλιτεχνική και ύστερα εμπορική αξιοπιστία, συνέπεια και αγάπη για τη μουσική.
Η πρώτη από αυτές ήταν η Creep Records του Μπάμπη Δαλλίδη, κατά τη διάρκεια του ‘82. Βάζοντας ένα κεφάλαιο χρημάτων, αγάπη, πίστη και αυθορμητισμό βοήθησαν αρκετά συγκροτήματα στις πρώτες τους ηχογραφήσεις όπως ήταν οι Villa 21, South Of No North, Yell o Yell, Art Of Parties, Clown, Metro Decay, Reporters, Head Leaders, CPT Nέφος, καθώς επίσης και οι Villies (από Ελβετία).
Θα περάσουμε τώρα στη Di Di Music (Δικαίωμα Διάβασης) – 1985. Η εταιρεία αυτή είχε περιορισμένες κυκλοφορίες όπως η συλλογή outsiders με αρκετά αξιόλογα σχήματα όπως οι Anti – Troppau Council, Venenena Bolest, Libido Blume, Not 2 Without 3, X-Mandarina Duck, ενώ ηχογραφήθηκαν και οι τρείς δίσκοι των Libido Blume, το άλμπουμ των Blue Light και το “Invaders” των Chapter 24. Υπεύθυνος παραγωγής στη Δικαίωμα Διάβασης ήταν ο Nίκος Λώρης.
H WIPE OUT RECORDS.
Ιδιοκτήτες υπήρξαν δυο αδελφικοί φίλοι, o Γρηγόρης Βάϊος και ο Θοδωρής Κριθάρης. Το πρώτο τους βήμα είναι το single “Νon Stop” από τους X-Mandarina Duck. Έχουμε τις πρώτες δουλειές από τους Flowers of Romance και των Brush. Επίσης πέρασαν και οι South of no North και οι Villa 21 μετά το ξεκίνημα τους από την Creep. Επίσης αξίζει να αναζητήσει κάποιος και τη συλλογή “Wipe Out Presents 12 Raw Greek Groups”.
PEGASUS RECORDS.
Ιδρυτής ο Πέτρος Κουτσούμπας. Παρθενική κυκλοφορία το “Α Way Out” (1986) των Anti – Troppau Council και το mini LP “Jack Of All Trades” με έντονες επιδράσεις από ψυχεδέλεια. Ιστορική θεωρείται επίσης και η συλλογή “Cicados” με ηχογραφήσεις των No Man’s Land, Villa 21, Anti – Troppau Council, Blue Light, Human Grape, Common Sense κ.α.
ENIGMA RECORDS.
Δημιουργήθηκε το ’83 και στελέχη της ήταν οι Σπύρος Περιστέρης και η Πουπέτα Λάππα. Αρωγοί στην προσπάθεια της Enigma οι ηχολήπτες και ιδιοκτήτες του studio ΙΙ, Τάκης Αργυρίου και Κώστας Αρνιώτης, ο art director Φάνης Ταβλαρίδης, οι φωτογράφοι Γιώργος Τουρκοβασίλης και Γ. Αργυρόπουλος και άλλοι. Κάποιες κυκλοφορίες, το LP “Ex humans” (και πρώτος δίσκος Ελληνικού punk). Καλοκαίρι του ’84 κυκλοφορεί η συλλογή ‘’Διατάραξη Κοινής Ησυχίας’’ με συμμετοχή έξι συγκροτημάτων, Αδιέξοδο, Ex humans, Stress, Grover, Panx Romana και Γενιά Του Χάους, σκληροπυρηνικό punk με δυνατό Ελληνικό στίχο και κοινωνικό-πολιτικό και υπαρξιακό προβληματισμό. To 45άρι των Moist Device, το EP των Lesbian, το LP των Magic De Spell (“Captain Blind”). Φυσικά μια κυκλοφορία που ξεχώρισε είναι του Μάκη Πρέκκα (“Recording Is An Art”) με ηχογραφημένο υλικό από το Κασμίρ, ανάποδες ταινίες και εξώφυλλο πίνακα του ίδιου.
PENGUIN RECORDS.
Βασικός μοχλός και ιδρυτής είναι ο Άκης Σταυρόσκι, ο οποίος στις αρχές της δεκαετίας του ’80 ήταν συνιδιοκτήτης της εταιρείας οργάνωσης συναυλιών Sound And Vision. H Penguin λειτουργεί κύρια σαν εταιρεία εισαγωγής και διανομής. Στο ενεργητικό της οι κυκλοφορίες των Ελληνικών σχημάτων οι Villa 21, Ding An Sich, Εν Πλω. Ειδικά η τελευταία κυκλοφορία θεωρείται σημείο αναφοράς και είναι σπάνια.
HITCH HYKE RECORDS.
Ο άνθρωπος που κινεί τα νήματα και είναι πίσω από αυτήν είναι ο Αιμίλιος Κατσούρης. Κάποιες κυκλοφορίες της εταιρείας είναι των Last Drive (“Fuck Head Entropy), Deus Ex Machina (“EXECUTE/Iraq Rock’n’Roll”), Make Believe (“Blue One”), Κεφάλαιο 24 (“Το Ευρετήριο Των Συμπτωσεων”). Η εταιρεία έκανε άνοιγμα και στον ηλεκτρονικό ήχο όπως οι This Fluid, οι Woofer και οι Sigmatropic.
STUDIO II RECORDS.
Ο ιδιοκτήτης Βλάσης Ερημάκης εκδίδοντας το 1990 τη συλλογή “Studio II Collection” έδωσε βήμα σε αρκετά συγκροτήματα όπως οι De Traces, So What?, Echo Taboo, Blue Jeans, Honeydive, Cosmic Teds.
ART NOUVEAU RECORDS.
Του Νίκου Κοντογούρη. Έχει να επιδείξει μόνο μια κυκλοφορία, το EP των Last Drive (“Midnight Hop” -1985).
SAKKANS RECORDS.
Κυκλοφόρησε τα singles από τη δουλειά του Αλέξη Παπαλάμπρου (ψευδώνυμο Alec C), ο οποίος με τις ευλογίες της εταιρείας τίναξε τη σκόνη της προοδευτικής ταμπέλας και βάδισε στα μονοπάτια του ρυθμικού ποπ ήχου (από το προηγούμενο group (Schmetterling). Maxi singles: “Fire” (‘87), “Heartbroken” (‘88).
Φυσικά Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα. Υπήρξαν και σε άλλες πόλεις εταιρείες που στήριξαν αυτά τα συγκροτήματα, όπως στη Θεσσαλονίκη.
C.V.R.
Ο Χρήστος Βατσέρης, μέλος των ‘’69’’, είχε βρει ένα χώρο για να κάνει πρόβες το group που τελικά διαμορφώθηκε σε 16κάναλο στούντιο ηχογραφήσεων. Προσπάθησε να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για να δουλέψει ένα συγκρότημα και να μπορέσει να ηχογραφήσει ένα δίσκο. Έτσι το ’84 δημιούργησε την εταιρεία ο Χρήστος Βατσέρης (το στούντιο δούλευε την περίοδο 1974-75, αλλά τελειοποιήθηκε μερικά χρόνια αργότερα). Στην εταιρεία ηχογράφησαν αρκετά σχήματα όπως οι Proxies (από τα πρώτα new wave group της χώρας), οι Opera (η art rock απόπειρα του Στέφανου Κορκολή), οι Silent Moves, πίσω από αυτό το group κρύβεται ο Γιώργος Ματέν, επηρεασμένος από τους Clock DVA.
Ξεκίνησε την καριέρα του σαν μέλος των Dull Day. Αργότερα με ένα rhythm box της Yamaha γράφει μερικά κομμάτια και τρία από αυτά εγκρίθηκαν από την εταιρεία. Ένα άλλο group είναι οι Flood, το δημοφιλέστερο group του label, που κυρίως στα live παίζει διασκευές των Soft Boys, Siouxsie And The Banshees και Billy Idol, καθώς και μερικά rock and roll, επειδή πάντα αρέσουν, Rondodo Rocks που χαρακτηρίζουν τη μουσική τους άτσαλο funk και οι International Comedy ήταν και αυτά group που υπέγραψαν στην εταιρεία.
Περνάμε τώρα στη Smash Records.
Τα νήματα της εταιρείας κινούσε ο Θοδωρής Θεοχάρης. Το συγκεκριμένο label δραστηριοποιήθηκε το ’86 και έβγαλε τα τρία μοναδικά του άλμπουμ, “Fear Condition (….’Till Night Comes Again)”, “Stained Veil (Livin On Leavin)” και “Yell O Yell (XII)”.
LAZY DOG RECORDS.
Η εταιρεία αυτή έλαβε όνομα και νόμιμη υπόσταση το 1985. Στο ενεργητικό της το ντεμπούτο LP των Γκουλαγκ (“Eίσοδος κινδύνου 0° C”). Σιγά σιγά ακολουθούν και άλλα βινύλια, όπως τα singles των Ώρα Μηδέν από την Πάτρα ,των Middle Fingers από την Αλεξανδρούπολη ,των ‘Ηταν Είναι Και Θα Είναι ,των Γκρόβερ, Εκτός Ελέγχου, ενώ είχε και διεθνείς κυκλοφορίες από μπάντες όπως οι 17 Pigmies, Deep Freeze Mine, Astronauts κ.α.
ANO KATO RECORDS
Ιδρυτής της ήταν ο Γιώργος Τσαγκαλίδης και δημιουργεί την εταιρεία στη Θεσσαλονίκη το ’84. Εμπλουτίζει συνεχώς τον κατάλογό της με δίσκους που διαθέτουν έμπνευση και ουσία. Συγκροτήματα που ηχογράφησαν εκεί είναι οι Τρύπες, Μάσκες, Γιώργος Κούκιος κ.α.
CACTUS RECORDS.
Το συγκεκριμένο label δραστηριοποιήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 στη Θεσσαλονίκη. Η σημαντική συλλογή που εξέδωσε ακούσει στον τίτλο ‘’The Rock Propaganda Series’’ με αρκετά σχήματα όπως οι Rubicon, Ρίσκο, Ήταν Είναι Και Θα Είναι, Darkattones κ.α.
Φυσικά και η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, η Πάτρα, έχει δικαίωμα να αποτελεί εστία πολιτιστικής έκφρασης των εκλεκτών της. Έτσι ο νεαρός Αλέξανδρος ιδρύει την εταιρεία 80’s Ways και με τη βοήθεια των φίλων του και δύο μελών από το συγκρότημα Σύνδρομο, κυκλοφορεί το single “No Place To Run/Tired” λίγο πριν το ’84 με αρκετά ποπ στοιχεία. Ενώ έχουν κυκλοφορήσει και τις δουλειές των Πατρινών group Λόγκο Και Βία, Peaceful Minds κ.α.
Όμως το δυναμικό της χαρακτήρα παρουσίασε και η επαρχία όπως το Κιάτο της Κορίνθου με την 5th Dimension.
Στο ξεκίνημά της είχε ραδιοφωνικό χαρακτήρα με εναλλακτικές μουσικές επιλογές. Κύρια πηγή έκφρασης και δράσης το Ελληνικό ροκ κατά πρώτο λόγο και φυσικά τα πρώτα live στα τέλη της δεκαετίας του ’80 με Panx Romana, No Man’s Land, Ήταν Είναι Και Θα Είναι και Villa 21. Ακολουθούν και άλλες κυκλοφορίες με μπάντες όπως οι Λωλάμα, Horror Vacui, Barbies Dead και άλλοι. Επίσης, εμβόλιμα κυκλοφορεί και η πρώτη βιντεοκασέτα με θέμα την Ελληνική ροκ με μπάντες όπως οι TVG, Ήταν Είναι Και Θα Είναι, Panx Romana, Σάρκα, RR Hearse & SM και αρκετά άλλα.
Θα πρέπει να πούμε ότι υπήρξαν και εταιρείες όχι πολύ γνωστές στο κοινό όπως η Elfish Records (με κάποιες συλλογές, τους Raw, τους Spider’s Web, In Trance 95, Nesfindominus, Σάρκα και μερικές ξένες κυκλοφορίες). Ενώ θα πρέπει να αναφέρουμε και την κυκλοφορία από τους Λαρισαίους Αίμα, το 1998. Η FM Records με συλλογές, τους Άβατον, Στέρεο Νόβα και άλλους. Ο Γιώργος Βανάκος με το Remember που έβγαλε τις προσωπικές τους κυκλοφορίες, η Δανάη (με τους ΣΥΝΘΕΤΙΚΟΥΣ).
Σημείο αναφοράς υπήρξε και το δισκάδικο Happening στην Αθήνα με κάποιες κυκλοφορίες όπως τα singles των Yellow Pages και Birthward.
Ιδιαίτερη περίπτωση είναι η δημιουργία της εταιρείας CARR (contemporary arts private productions). Μία ομάδα νέων δημιουργών και ανάμεσα τους ο Στέφανος Κουκουλομάτης, δεν κάθονται με σταυρωμένα χέρια αλλά συσπειρώνονται στις δικές τους δυνάμεις και προς το παρόν κυκλοφορούν τα έργα τους σε κασέτες-στο μέλλον σε CD-που διατίθενται από τους ίδιους στα δισκοπωλεία. Οι προτιμήσεις τους είναι κυρίως από το χώρο της ηλεκτρονικής μουσικής ενώ μέσα στις φιλοδοξίες τους συγκαταλέγονται οι εκδόσεις βιβλίων και η οργάνωση συναυλιών και εκθέσεων. Το συγκρότημα Viridian Green ήταν μία προσωπική υπόθεση του ανήσυχου οργανίστα και συνθέτη Στέφανου Κουκουλομάτη ο οποίος θέλησε να προωθήσει τις πειραματικές του δημιουργίες. Με την είσοδο των 90’s υιοθετεί την ονομασία Γλαύκωψ και κυκλοφορεί κάποιες δουλειές του στην εταιρεία του CARR. Επίσης στο LP X Viridian Green “Άτυπα Νεοπλάσματα” μπορούμε να βρούμε αναφορές στη Βρετανική αλλά και στη μεγάλη των Tuxedomoon παράδοση.
Κλείνοντας το άρθρο αυτό θα ήθελα να πω ότι και τα τελευταία χρόνια φυσικά υπάρχουν εταιρείες που προσπαθούν να προωθήσουν Ελληνικά σχήματα όμως η αναφορά στα παραπάνω labels είναι μία πράξη σεβασμού και εκτίμησης στην προσπάθεια που έκαναν και στις πρωτοβουλίες που ανέλαβαν στα δύσκολα εκείνα χρόνια με τα δικά τους λιγοστά μέσα.
Επέλεξα να γράψω κυκλοφορίες σχημάτων με στοιχεία κυρίως από new wave, punk, garage, ψυχεδέλεια και electro γιατί κάποιες εταιρείες κυκλοφόρησαν δουλειές και από άλλα είδη μουσικής. Εάν ξέχασα κάποια label δεν έγινε ηθελημένα και ζητώ συγνώμη.