Αναμφισβήτητα, η συχνότερη λέξη που εξέρχεται της στοματικής μας κοιλότητας τον τελευταίο μήνα, είναι η λέξη “καραντίνα”.
Από που προήλθε όμως, αυτός ο όρος; Αναρωτηθήκατε ποτέ ποια εποχή καθιερώθηκε αυτή η λέξη και έγινε συνώνυμη του εγκλεισμού/περιορισμού ατόμων για ιατρικούς λόγους και λόγους υγιεινής;
Μεταξύ του 1347 και 1351, μια από τις συγκλονιστικότερες πανδημίες στην ιστορία της ανθρωπότητας, ο λεγόμενος μαύρος θάνατος, συνηθέστερα αποκαλούμενη ως μαύρη πανώλη (λαϊκιστί πανούκλα ), μείωσε τον παγκόσμιο πληθυσμό περί των 150 εκατομμυρίων.
*Στη φωτογραφία απεικονίζεται ο πίνακας του James C. Christensen, με τίτλο “Ten Lepers”.
Για να περιορίσουν τη διασπορά στην επικράτεια τους, οι Βενετοί κρατούσαν τους επιβάτες και τα πληρώματα των εισελθέντων, στο λιμάνι της Βενετίας, πλοίων για σαράντα ημέρες, περιορισμένους εντός των σκαφών. Η περίφημη “quarantena” τους, οι σαράντα ημέρες αυτές, υπολογίζονταν από τους ειδικούς της εποχής ως αρκετές ημέρες για να εμφανιστούν τα συμπτώματα της πανώλης σε κάποιον και έτσι, κρατούσαν ασφαλή τον πληθυσμό του κρατιδίου τους.
Οι Βενετοί μάλιστα, ήταν και εκείνοι που δημιούργησαν το πρώτο “λαζαρέτο”, συνήθως απομακρυσμένο νησί, το οποίο χρησίμευε ως μια τεράστια καραντίνα για ταξιδιώτες, που πιθανόν να ήταν φορείς ασθενειών. Ένα τέτοιο, υπήρξε και στην ελληνική επικράτεια, η γνωστή σε όλους μας, Σπιναλόγκα.
Το νησάκι αυτό, στον κόλπο της Ελούντας, έγινε φρούριο των Βενετών τον 13ο αιώνα, και το όνομα του προέκυψε από την λανθασμένη απόδοση της φράσης “στην Ελούντα” στη γλώσσα τους. Οι λατινόφωνοι δεν καταλάβαιναν τι λέγανε οι Κρήτες και το ερμήνευσαν ως “spina lunga”, που σημαίνει “μακρύ αγκάθι”.
To 1903 το νησί της Σπιναλόγκα μετατράπηκε σε νησί των λεπρών και τον επόμενο χρόνο μεταφέρθηκαν εκεί 251 ασθενείς. Μετά την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, μεταφέρθηκα εκεί επιπλέον ασθενείς από την ενδοχώρα και ακόμη ακόμη, από άλλες χώρες, μεταλλάσσοντας τη Σπιναλόγκα σε Διεθνές λεπροκομείο. Την κατάσταση των κατοίκων του νησιού έχει καταγράψει με αρκετή επιτυχία, “Το Νησί”, best seller βιβλίο της Victoria Hislop. To αντιβιοτικό ήρθε τελικά το 1957 και οι πρώην ασθενείς γύρισαν στους τόπους καταγωγής τους.
Ποιος θα περίμενε πως οι εφευρέτες της λέξης, θα ήταν αυτοί οι οποίοι, θα πλήττονταν όσο κανείς άλλος από τον COVID-19; Ο λεγόμενος “κοροναϊός” (κοροναϊοί είναι ολόκληρη οικογένεια ιών, στην οποία ανήκουν και οι Sars και Mers που είχαν απασχολήσει παλαιότερα την ανθρωπότητα) έκανε τη μεγάλη του ρελάνς στην Ευρώπη, στις βόρειες πόλεις της Ιταλίας. Πλέον, χαρακτηρισμένος ως πανδημία και έχοντας σκοτώσει αρκετούς συνανθρώπους μας, φέρνει στις ζωές μας, έναν διαφορετικό τρόπο καραντίνας.
Μπορούμε πλέον, να τη λέμε αντίστροφη καραντίνα, αφού στην περίπτωση της, περιορισμένοι βρίσκονται και οι υγιείς, οι οποίοι είτε για να μην προσβληθούν από τον ιό, είτε για να μην προσβάλλουν άλλους ως ασυμπτωματικοί φορείς, αναγκάζονται να ΜΕΝΟΥΝ ΣΠΙΤΙ. Το ποσοστό εκείνων που δεν “υπακούουν” στον αυτοπεριορισμό θα είναι ανάλογο της διασποράς του ιού στον πλανήτη.
Αυτή όμως, η οικειοθελής φυλακή είναι δύσκολη για κάποιους από εμάς!
Θα ρωτήσει όμως, κάποιος που ξέρουμε πως λειτουργεί η όποια καραντίνα; Η ιστορία μας το λέει.
Σφοδρές βροχοπτώσεις στην περιοχή του Μέμφις των ΗΠΑ το 1878, έφεραν τη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού κουνουπιών, τα οποία μετέδωσαν κίτρινο πυρετό.
O υπεύθυνος της υγειονομικής υπηρεσίας του Σινσινάττι, Δρ. Thomas C. Minor πήρε μια απόφαση τότε, που θα αποδεικνυόταν ιδιαίτερα σημαντική. Έδωσε εντολή όλοι οι επιβάτες και τα φορτία που έρχονται μέσω του σιδηροδρόμου να εξετάζονται και έστησε μια καραντίνα στον ποταμό Οχάιο, όπου οι ερευνητές του θα εξέταζαν κάθε ποταμόπλοιο που θα ήθελε να αποβιβάσει κόσμο ή φορτίο. Παρόλες τις αντιδράσεις και το πολιτικό αντίκτυπο που είχαν οι αποφάσεις του (τον άφησαν εκτός εκλογικής κούρσας λίγα χρόνια μετά) υπήρξαν μόνο 37 θάνατοι στην περιοχή, εκ των οποίων μόνο 2 ήταν μόνιμων κατοίκων, με τους υπόλοιπους να είναι επισκέπτες.
Η καραντίνα λοιπόν, που έχουμε ανεχτεί να υποφέρουμε ίσως, είναι το σημαντικότερο πράγμα που θα κάνουμε στη ζωή μας, προφυλάσσοντας έτσι, ιδίους και αλλήλους. Ας περάσουμε λοιπόν, από το μάτι του κυκλώνα και ας χαλάσουμε τα σχέδια κάποιων να εκμεταλλευτούν την ακινησία μας, μόλις βγούμε δυνατοί ξανά στον δρόμο.
ΠΗΓΕΣ: Wikipedia, Cincinnati Magazine
1102 
