Στη διάρκεια του τρελού ταξιδιού μέσα στο χρόνο, περίεργες αξιώσεις, θεωρήσεις και συμβάσεις του γενικότερου “heavy metal circus” δημιούργησαν ένα είδος αλλόκοτης και μάλλον μειωτικής αντιμετώπισης για κάποιους ανθρώπους, κυρίως λόγω του ρόλου που είχαν αυτοί. Έτσι, δεν είναι κοινό μυστικό πια, πως για μια μεγάλη περίοδο στα 80’s δεν θεωρούσαν και τόσο “cool” την παρουσία ενός τύπου που έπαιζε –έστω και απλά τα απαραίτητα συνοδευτικά- keyboards στη σκηνή, μαζί με το υπόλοιπο γκρουπ. Βρέθηκαν λοιπόν πολύ σημαντικοί μουσικοί, σαν τον Don Airey για παράδειγμα, στη διάρκεια της παρουσίας του στην προσωπική μπάντα του Ozzy Osbourne, ή τον Scott Warren στο αντίστοιχο σχήμα του Dio, που παρέμειναν για ολόκληρες περιοδείες αφανείς από το κοινό. Αν υπάρχει όμως κάποιος που δικαιούται πραγματικά τον τίτλο του αφανούς ήρωα, του ανθρώπου πίσω από την κουρτίνα, δεν είναι άλλος από τον Geoffry James Nicholls.
Ο πολυμουσικός από το Birmingham ήταν ο άνθρωπος που έζησε διακριτικά και με συνεπή παρουσία όλη τη πολυτάραχη και παράξενη διαδρομή των Black Sabbath, από το 1979 ως το 2004. Γεννημένος στη θρυλική πατρίδα του heavy metal, στις 29 Φεβρουαρίου του 1944, ασχολήθηκε ενεργά με τη μουσική από τα εφηβικά του χρόνια. Επηρεασμένος από τους Chuck Berry και Buddy Holly, δοκίμασε την τύχη του σε πολλές τοπικές μπάντες σαν κιθαρίστας. Παράλληλα μελετούσε πιάνο και όργανο ενώ δεν τον άφησε ανεπηρέαστο το επαναστατικό παίξιμο και η ηλεκτρική έξαψη του Jimy Hedrix. Το 1968 συμμετείχε στη δεύτερη φάση της δραστηριοποίησης του ψυχεδελικού ποπ σχήματος “The World Of Oz”, στα keyboards και τη δεύτερη κιθάρα, στην ηχογράφηση του μοναδικού τους άλμπουμ, ως την άνοιξη του ’69 και τη διάλυσή τους.
Η επόμενη συνεργασία του ήταν με τον σχετικά δημοφιλή βετεράνο τραγουδιστή Johnny Neal και το σχήμα του, που ονομαζόταν “The Starliners”. Ο περίφημος και αδίστακτος μουσικός manager Don Arden (πατέρας της Sharon Osbourne) τους εξασφάλισε συμβόλαιο και ηχογράφησαν το single “Put Your Hand In The Hand” με σχετική επιτυχία. Το B’ side με τον τίτλο “Now” ήταν μια αποκλειστική σύνθεση του Nicholls. Παρά τις εμφανίσεις στο εξωτερικό και τη διαφαινόμενη προοπτική, ο Nicholls ήθελε να παίξει διαφορετική μουσική, έτσι το 1974 φεύγει και συμμετέχει ενεργά στην ίδρυση μιας νέας hard rock μπάντας με το αρχικό όνομα “Bandy Legs”. Μαζί του βρίσκονται επίσης ο τραγουδιστής Mike “Taffy” Tailor, ο μπασίστας Derek Arnold, και ο κιθαρίστας Mike Hopkins. Γρήγορα αλλάζουν το όνομά τους σε “Quartz”, υπογράφουν συμβόλαιο με την JET Records του συνήθη υπόπτου Don Arden, και το 1977 ηχογραφούν το πρώτο τους άλμπουμ με τον Tony Iommi σε ρόλο παραγωγού. Ο Brian May επίσης προσφέρθηκε να συνεισφέρει με τη συμμετοχή του στο τραγούδι “Circles”, που τελικά δεν συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ, αλλά υπήρχε σαν B’ side στο single “Stoking The Fires Of Hell”. Βέβαια, ακόμα και εκεί, τα δεύτερα φωνητικά που είχε κάνει ο Ozzy Osbourne αφαιρέθηκαν από τον Iommi…
Το περίεργο είναι πως το εναρκτήριο τραγούδι του άλμπουμ, “Mainline Raiders” έχει μια έντονη αισθητική που παραπέμπει στο ομότιτλο “Heaven And Hell”. Οι Quartz περιόδευσαν σαν support με τους Black Sabbath και τους AC DC , ενώ ο Nicholls αποχώρησε το 1979 για να προσχωρήσει στους Black Sabbath. Το γκρουπ ηχογράφησε άλλα δυο άλμπουμ και περιόδευσε με ονόματα σαν τους Rush, Iron Maiden, Saxon, UFO, ενώ διαλύθηκε το 1984.
Η συγκυρία που έφερε τον Nicholls στους Sabbath δεν ήταν και η ευκολότερη. Η αρχική τους σκέψη ήταν να προσληφθεί σαν δεύτερος κιθαρίστας στην περίπτωση που δεν συνέχιζαν με το ίδιο όνομα. Γρήγορα βρέθηκε να κρατά το μπάσο στα χέρια του, τουλάχιστον στη σύντομη διάρκεια της παροδικής αποχώρησης του Butler. Η κατάσταση τελικά ομαλοποιήθηκε, ο Butler επέστρεψε, ο Dio ανέλαβε το μικρόφωνο την πιο κρίσιμη στιγμή και το πολύ σπουδαίο από κάθε άποψη “Heaven And Hell” γύρισε σελίδα με τον πιο εύστοχο τρόπο και ταυτόχρονα ξεκίνησε το σερί της παρουσίας του αφανούς συντελεστή με διάφορους τρόπους, με κυρίαρχο τον ρόλο του ανθρώπου στα keyboards.
Η οριοθέτηση του ρόλου του ήταν πάντα κάπως συγκεχυμένη και περίεργη, εξαιτίας φυσικά της αντιμετώπισης που είχε ουσιαστικά από το μόνιμο αφεντικό, τον Iommi. Υπήρξε ανεπίσημο μέλος του γκρουπ ως το 1986, οπότε και αναγνωρίστηκε ως επίσημο μέχρι και το 1991, όπως και στην περίοδο 1993-96, ενώ από τη στιγμή της επανασύνδεσης με τον Ozzy Osbourne το 1997 έγινε ξανά επιπρόσθετο, ανεπίσημο μέλος. Αυτή η μόνιμα νεφελώδης χρήση της παρουσίας του δημιούργησε και πολλά ερωτηματικά σχετικά με την πραγματική προσφορά του. Μόνο όταν τα κομμάτια του πάζλ άρχισαν να συμπληρώνονται από ανθρώπους που βρέθηκαν κοντά στους Sabs εκείνη την περίοδο, κύρια με μνημονεύσεις στον Nicholls μετά τον θάνατό του, άρχισε να αποκαλύπτεται το πραγματικό βάρος της συνδρομής του.
Η εξαιρετικά σημαντική λεπτομέρεια πως όλες οι μπασογραμμές στο άλμπουμ “Heaven And Hell” , πλην του “Neon Knights” που ανήκουν στον Butler, γράφτηκαν από τον Nicholls αλλάζει άμεσα τον ρόλο της δημιουργικής του υπόστασης. Από την πρώτη στιγμή έμαθε να είναι ο άνθρωπος των έγκυρων λύσεων αθόρυβα και στωικά, ανεξάρτητα από την αναγνώριση. Στο “Seventh Star” με την σχεδόν ολική επανεκκίνηση, είχε σημαντική συνεισφορά ακόμα και στο στιχουργικό μέρος. Εκεί όμως που μπάλωνε με μαεστρία τις απρόβλεπτες αναποδιές ήταν οι περιοδείες, όπου οι μεγάλες του ικανότητες του έδιναν την πολυτέλεια να παρεμβαίνει αποτελεσματικά σχεδόν παντού.
Στη διάρκεια της περιοδείας για το “Seventh Star” στη Βόρεια Αμερική, εμφανίστηκαν έντονα τα προβλήματα με την φωνή του Glenn Hughes τόσο από τη χρήση ναρκωτικών όσο και από έναν σοβαρό τραυματισμό στο πρόσωπο σε καυγά με έναν roadie. Σε ένα από τα τελευταία show, στο Providence στις 25 Μαρτίου του 1986, που έχει κυκλοφορήσει και σαν bootleg, σε όλη τη διάρκεια της συναυλίας τα μικρόφωνα των Hughes και Nicholls που τραγουδούσε δεύτερα φωνητικά, έχουν ακριβώς την ίδια ένταση, ενώ από το “Neon Knights” και μετά, που ήταν το 15ο στη σειρά, ο Hughes αφήνει τα φωνητικά καθήκοντα πλήρως στον Nicholls. Με ανάλογο τρόπο βοήθησε και τον Martin στην περιοδεία του “Forbidden” , αλλά και τον Ozzy στην “Reunion Tour” του 1997, ιδιαίτερα σε ψηλές νότες, ενώ φυσικά έπαιξε αμέτρητες φορές και ρυθμική κιθάρα.
Καθοριστική είναι βέβαια η συμβολή του στη διαμόρφωση του ήχου των Sabbath στην περίοδο με τον Tony Martin στα φωνητικά, όταν τα Keyboards ολοκλήρωναν ιδανικά την μεταστροφή σε ένα πιο σκοτεινό, μυθικό, επικό ύφος.
Τελικά, το 2004 τερματίζεται οριστικά η πολύχρονη διαδρομή του με το γκρουπ, όταν ο Adam Wakeman, γιός του Rick Wakeman, και μέλος του προσωπικού σχήματος του Ozzy Osbourne, επιλέγεται να παίξει keyboards για τις επικείμενες περιοδείες των Black Sabbath.
Ο Nicholls συνεργάστηκε με τον Tony Martin στα προσωπικά του άλμπουμ “Back Where I Belong” και “Scream”, ενώ συμμετείχε και στην επαναδραστηριοποίηση των Quartz το 2011. Συνέχισε με θέρμη την τόσο προσωπική και περιθωριακή σχέση του με τη μουσική συνθέτοντας δικό του υλικό. Τα τελευταία χρόνια, ο παλιός του συνεργάτης Johnny Neal, που έμενε πολύ κοντά του, του έκανε συχνές επισκέψεις για να τον βοηθήσει με τα φωνητικά σε αυτά τα τραγούδια. Ο Nicholls ήταν πια άρρωστος από καρκίνο του πνεύμονα και κάποια στιγμή, σχεδόν προφητικά, ο Neal μάζεψε όλα τα demo που είχαν κάνει μαζί σε έναν δίσκο. Ο αγαθός γίγαντας έφυγε τελικά, περιτριγυρισμένος από την οικογένειά του, στο σπίτι του στο Birmingham, στις 28 Ιανουαρίου 2017.
Η αθόρυβη δράση και πολυμήχανη υποστήριξη που διέθεσε σε ένα τεράστιο όνομα της μουσικής στην πιο δύσβατη περίοδο της καριέρας του, ερμηνεύεται κατά κάποιο τρόπο με το πρόθυμα εύθυμο πνεύμα του που δεν σταματούσε να διασκεδάζει το περιβάλλον του με απίθανες ιστορίες από το δρόμο που συχνά απομυθοποιούσαν ακόμα και τα αυστηρότερα τοτέμ του είδους. Η ελαστικότητα αυτού του ανθρώπου που εμφανώς του καταλογίστηκαν λιγότερα από αυτά που έδωσε, συνοδεύεται από την ανόθευτη και σπάνια για τη μουσική βιομηχανία αγάπη του για τη δημιουργία και την αρμονία της τέχνης.
Πέρα από ένα ευγενικό, καλόκαρδο πνεύμα με χιούμορ που ζούσε στο επιβλητικό σώμα ενός γίγαντα, πέρα από το σπουδαίο αυτό χάρισμα ενός πολυτάλαντου εκτελεστή αλλά και συνθέτη που διένυσε μια διαδρομή από την ψυχεδελική ποπ ως το heavy metal, πέρα από τον “Μίστερ Κέτσαπ” όπως τον αποκαλούσαν οι κοντινοί του άνθρωποι για την εμμονή του με την κόκκινη σάλτσα, πέρα από τον αστυνομικό του βίντεο “No Stranger To Love” του οποίου δεν έδειξαν καν το πρόσωπο και τον άνθρωπο που φιλοξενήθηκε άρθρο γι’ αυτόν σε περιοδικό για γάτες, ήταν η ήρεμη μορφή πίσω από την κουρτίνα που έπασχε από υπερβολική έλλειψη ματαιοδοξίας.
Το πέμπτο μέλος εκεί που πάντα έμοιαζε να χωρούν τέσσερις… Ο μοναδικός άνθρωπος πλην του Tony Iommi που έπαιξε με κάθε μέλος οποιασδήποτε σύνθεσης της μακριάς ιστορίας των Black Sabbath.