Οι Rotting Christ είναι το μοναδικό σχήμα στην Ελλάδα που έχει κάνει καριέρα στο εξωτερικό, και συνάμα το μόνο που δεν αναπαύεται πάνω στις δάφνες του. Για αυτόν ακριβώς το λόγο δεν είναι αναμενόμενη η ανοδική του πορεία, και ένα album σαν το “Aealo” αποδεικνύει περίτρανα τα παραπάνω. Στη γραμμή βρίσκεται ο Σάκης (κιθάρα, φωνητικά) και δεν είναι τυχαίο που χαίρει το σεβασμό της εγχώριας μεταλλικής κοινότητας. Σοβαρός, άμεσος και πάνω από όλα ειλικρινής, χωρίς να κρύβεται πίσω από την μεγάλη επιτυχία των Rotting Christ, δίνει απαντήσεις στο Rockway, σα δημιουργός, αλλά και σαν οπαδός.
Καλησπέρα Σάκη. Σε ευχαριστώ για το χρόνο σου.
Καλησπέρα Στέφανε
Πως πάει μέχρι στιγμής το “Aealo”, στη μουσική αγορά; Ποια είναι η ανταπόκριση του κοινού και των media στην Ελλάδα και στο εξωτερικό;
Στην οικονομική αγορά, όπως ξέρεις, είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα. Ο κόσμος πλέον δεν αγοράζει cd, όχι μόνο των Rotting Christ, γενικά δεν αγοράζει. Από την άλλη μεριά, το “Aealo” είναι ο δίσκος ο οποίος έχει λάβει τις καλύτερες κριτικές σε σχέση με τους υπόλοιπους δίσκους μας, και άμα έβγαινε άλλη εποχή, θα μιλούσαμε για μεγάλες πωλήσεις.
Αυτό ισχύει και για Ελλάδα και για εξωτερικό;
Ναι, και έξω ισχύει, αλλά ειδικά στην Ελλάδα είναι τρομερό αυτό που συμβαίνει. Ελάχιστοι αγοράζουν πλέον cd. Αλλά να σου πω την αλήθεια δεν ασχολούμαι ιδιαίτερα, καθώς σαν συγκρότημα παίρνουμε 1 ευρώ μονάχα από την πώληση κάθε δίσκου, έτσι δε δίνουμε μεγάλη σημασία στα θέματα πωλήσεων. Εμάς μας ενδιαφέρει που το feedback είναι πραγματικά ότι καλύτερο έχουμε λάβει σε όλη τη μουσική μας καριέρα.
Πως σου ήρθε η ιδέα να χρησιμοποιήσεις ethnic στοιχεία στα δύο τελευταία album σας;
Δεν ξέρω. Δεν είναι ότι ξύπνησα μια μέρα και είπα σήμερα θα βάλω ethnic στοιχεία στη μουσική μου. Πιστεύω είναι μια ακαριαία αντίδραση του εαυτού μου σε μια παγκοσμιοποιημένη μουσική η οποία είναι λίγο πολύ ίδια, δεν υπάρχουν νέες ιδέες, δεν αναγεννιέται το metal και υποσυνείδητα μου βγήκαν και κάποιες ρίζες μου στη μουσική όταν έγραφα το συγκεκριμένο δίσκο και απλώς έβαλα κάποια παραδοσιακά ελληνικά στοιχεία. Τα οποία όμως είναι σκοτεινά, δεν έβαλα δηλαδή κάποιο κλαρίνο ή κάποιο βιολί. Είναι μοιρολόγια τα οποία πιστεύω κολλάνε με το όλο concept και τη μουσική των Rotting Christ. Δηλαδή είναι ένας κλασσικός Rotting Christ metal δίσκος, που απλώς έχει κάποια στοιχεία τα οποία δίνουν μια ταυτότητα στον ήχο μας, σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά.
Το όλο κλίμα στο album είναι σχεδόν πολεμικό, ή και επικό. Βγήκε αυθόρμητα αυτό, ή ήταν στόχος λόγω των ethnic στοιχείων που αναφέραμε παραπάνω;
Όχι, βγήκε αυθόρμητα. Βασικά η όλη ιστορία με τα μοιρολόγια έγινε βάση προγράμματος, αλλά οι ιδέες ήταν αυθόρμητες. Έτσι και αλλιώς τις ιδέες δε μπορείς να τις γεννήσεις, συνήθως έρχονται μόνες τους. Πραγματικά όταν γράφαμε ένιωθα πως ήμουν σε ένα πεδίο μάχης, και όχι επειδή τρελάθηκα, απλώς επειδή η καθημερινότητά μου με οδηγούσε εκεί. Κάθε μέρα είναι μια μάχη που τη δίνουμε όλοι και αυτό έβγαλα στη μουσική μου. Έβαλα τέτοια στοιχεία μέσα που το όλο concept είχε πολεμικό χαρακτήρα. Δε μιλάμε βέβαια για έναν καθαρά πολεμικό δίσκο, δεν είμαστε άλλωστε λάτρεις του πολέμου. Το εντελώς αντίθετο μάλιστα καταλαβαίνεις άμα διαβάσεις τους στίχους. Απλώς φτιάξαμε το όλο κλίμα έτσι ώστε όταν το ακούσει κάποιος να αισθάνεται ότι βρίσκεται και αυτός στο πεδίο της μάχης.
Πως προέκυψε η συνεργασία με την Diamanda Galas;
Όταν είχα ακούσει πρώτη φορά το κομμάτι “Orders from the Dead” το 2003, είχα πραγματικά συγκινηθεί, όχι τόσο για το πολιτικό γεγονός αλλά πιο πολύ για την ιστορικότητά του. Έκτοτε το είχα στην άκρη του μυαλού μου να το διασκευάσω κάποια στιγμή. Μόλις έφτασε η στιγμή να γράψω το τελευταίο κομμάτι του “Aealo”, ξαφνικά μου έρχεται η ιδέα να γράψω τη μουσική πάνω στο συγκεκριμένο κομμάτι. Έκανα κάποιες προσπάθειες με κάποιες άλλες τραγουδίστριες, αλλά δεν ήταν δυνατόν να πετύχει χωρίς την ίδια την Diamanda Galas και έτσι πήρα την απόφαση να στείλω στην ίδια. Μου απάντησε σχεδόν άμεσα θετικά λέγοντας μου πως ήξερε από πριν τη μπάντα, γεγονός που με τιμά.
Στην κριτική μου για το rockway, έγραψα πως “Δε μπορώ να πω εάν είναι ο καλύτερος δίσκος τους, αλλά το μόνο σίγουρο είναι πως το “Aealo” είναι μακράν η πιο “επαγγελματική” τους κυκλοφορία”. Κατά πόσο συμφωνείς με αυτό; Θεωρείς το “Aealo” ως το μέχρι στιγμής αποκορύφωμα των Rotting Christ;
Θα φανώ λίγο κλασσικός άμα απαντήσω καταφατικά, αλλά στο μουσικό αυτό σημείο νιώθω πιο γεμάτος με τον συγκεκριμένο δίσκο. Ο χρόνος δα δείξει φυσικά για την πορεία. Σίγουρα είναι ο πιο επαγγελματικός, όπως πολύ σωστά το έθεσες, και θα έλεγα επίσης πως είναι και ο πιο ώριμος. Βασικά είναι ένα album κατάθεση ψυχής, το οποίο λειτουργεί σαν concept, το ένα κομμάτι συνδέεται με το άλλο και είναι η πρώτη φορά που κατάφερα και δούλεψα έτσι και έβγαλα αυτό το αποτέλεσμα.
Το cd βγήκε και σε limited έκδοση με διάφορα καλούδια μέσα. Δική σας ιδέα ή της εταιρείας;
Της εταιρείας ήταν η ιδέα. Στεναχωρήθηκα όμως για τη μεγάλη τιμή που έχει αυτό το πακέτο στην Ελλάδα, ενώ στο εξωτερικό είναι αρκετά πιο οικονομικό. Και σκέψου πως ότι στην ουσία δεν κερδίζουμε τίποτα από αυτό σαν μπάντα. Βλέπουμε δηλαδή ένα παιχνίδι κερδοσκοπίας στο όνομα το δικό μας, αλλά και άλλων μουσικών, και πραγματικά δε μπορούμε να αλλάξουμε κάτι για αυτό.
Πιστεύεις πως οι limited εκδόσεις βοηθούν ενάντια στο downloading;
Σαφώς, αλλά στην εποχή που ζούμε δεν έχει κάποιος πολλά λεφτά να διαθέσει για έναν ακριβό δίσκο. Στην ουσία πολλοί μεσάζοντες βγάζουν χρήματα από την όλη ιστορία, εκτός από το συγκρότημα. Καλό είναι κάποια στιγμή να πέσουν οι τιμές στα cd γιατί ο κόσμος δεν έχει χρήματα και οι εταιρείες πρέπει να δίνουν βάση στην οικονομική κατάσταση του κόσμου. Διότι, κακά τα ψέματα, και εμείς οπαδοί είμαστε και βλέπουμε τι γίνεται.
Οι Rotting Christ είναι αναμφισβήτητα η πιο επιτυχημένη metal μπάντα στην Ελλάδα. Υπάρχει κάποια συνταγή πέραν της καλής μουσικής; Πως θα συμβούλευες δηλαδή ένα νέο group; Τι θα του έλεγες;
Δεν είμαι ειδικός στις συμβουλές, αλλά θα κάνω μια προσπάθεια. Καταρχάς είμαι πολύ χαρούμενος που το ελληνικό κοινό στηρίζει τους Rotting Christ τα τελευταία δέκα χρόνια, γιατί παλαιότερα δε μας στήριζε καθόλου.
Ίσως επειδή το συγκρότημα ήταν πιο underground τότε.
Κοίτα, δεν είχα παράπονο ποτέ, απλώς μερικές φορές αναγκάζεσαι να γίνεις πρώτα γνωστός στο εξωτερικό ώστε να σε παραδεχτούν και στην Ελλάδα. Πάντως πραγματικά είμαστε περήφανοι για το εγχώριο κοινό μας και για αυτό κάνουμε και εμείς από την πλευρά μας ότι καλύτερο μπορούμε για την ελληνική metal σκηνή, εκτός συνόρων. Δεν το κάνουμε για προσωπικό μας όφελος. Έχουμε μια ιδέα και μας αρέσει να μαχόμαστε για αυτήν. Νιώθουμε ότι μπορούμε και ότι τελικά κάνουμε κάτι για να βοηθήσουμε την ελληνική σκηνή. Αυτό που θα έλεγα σε μια μπάντα είναι να είναι ο εαυτός της και να μην έχει ως αυτοσκοπό το να γίνει γνωστή, γιατί θα έχει ημερομηνία λήξης και να έχει πολύ επιμονή σε ότι κάνει. Θέλει βέβαια και ρίσκο. Εμείς ρίξαμε τη ζαριά και φέραμε εξάρες. Άλλοι μπορεί να φέρουν ντόρτια. Κάνε αυτό που κάνεις και παράλληλα γράψε και τη μουσική σου και με υπομονή και δουλειά, όλα έρχονται.
Κατά καιρούς βέβαια δέχεστε και πόλεμο, συνήθως λόγω του ονόματός σας, και πιο πρόσφατα έχει συζητηθεί το εθνικό φρόνημα που αποπνέει το “Aealo”. Τι απαντάς σε όλα αυτά;
Ναι έχουμε περάσει διάφορες καταστάσεις. Από εκεί και πέρα είναι γνωστό πως οι Rotting Christ στην πορεία τους δεν έχουν καμία σχέση με εθνικιστικά κινήματα. Είμαστε ένα συγκρότημα που προσέθεσε κάποια ελληνικά στοιχεία στη μουσική του και για αυτό κατηγορηθήκαμε από μερικούς ότι έχουμε σχέσεις με τον ακραίο χώρο. Αυτά είναι μαλακίες. Βάλαμε αυτά τα στοιχεία γιατί θέλαμε να αναπτύξουμε μια μουσική ταυτότητα. Εάν κάποιοι πιστεύουν το ότι εμπλουτίζοντας τη μουσική μας με παραδοσιακούς ήχους, γινόμαστε φασίστες, ή οτιδήποτε άλλο, τι να πω. Μας στεναχωρεί και σαν μπάντα, αλλά και σαν προσωπικότητες. Είμαστε αυτοί που είμαστε, δεν έχουμε δώσει ποτέ δικαίωμα για κάτι διαφορετικό, έχουμε την πορεία μας και κάνουμε live σε όλο τον κόσμο. Έχουμε παίξει στην Τουρκία, στο Ισραήλ, στα Σκόπια και γενικά οπουδήποτε μας προσκαλέσουν, γιατί πιστεύουμε πως το metal δεν έχει σύνορα. Το να κατηγοριοποιείς τους ανθρώπους με βάση τη μουσική τους, δεν έχει να κάνει με το metal.
Ποιο δίσκο από τους προηγούμενους θα ξεχώριζες και γιατί;
Εξαρτάται. Οι Rotting Christ έχουν στην ουσία τρεις μουσικές περιόδους, την πρώιμη εποχή, τη μεσαία που ξεκίνησε από το “A Dead Poem” και το “Sleep of the Angels”, και αυτή που διανύουμε τώρα. Από την πρώτη θα ξεχώριζα το “Thy Mighty Contract”, από τη δεύτερη το “A Dead Poem” και από την πρόσφατη το “Aealo”.
Έχω διαβάσει σε διάφορες άλλες παλαιότερες συνεντεύξεις σου να υποτιμάς σε κάποιο βαθμό το “Sleep of the Angels”. Γιατί αυτό;
Δεν το υποτιμώ. Απλώς είναι το album που κατηγορήθηκε περισσότερο από τους οπαδούς μας. Η αλήθεια είναι ότι δεν κόλλαγε πάρα πολύ με την μέχρι τότε ιστορία των Rotting Christ, αλλά θεωρώ γενικά πως είναι ένας πολύ καλός δίσκος, με πολύ καλά κομμάτια.
Έχεις μετανιώσει με το αποτέλεσμα κάποιου δίσκου; Κάτι δηλαδή που να ήθελες να αλλάξεις αφότου κυκλοφόρησε;
Στο “Khronos” η παραγωγή δεν έγινε όπως θα ήθελα. Είχαμε μόνο δεκαεπτά μέρες να γράψουμε και να κάνουμε μίξη. Έγινε λοιπόν πολύ βιαστικά και δεν πρόλαβα να βάλω όλα αυτά τα στοιχεία που ήθελα. Δεν είμαι γενικά άνθρωπος που μετανιώνει για το παρελθόν του, γιατί θεωρώ πως αν το κάνεις αυτό σημαίνει πως δε σέβεσαι ούτε το παρόν ούτε το μέλλον σου. Απλώς το “Khronos” είναι ο μοναδικός δίσκος που ίσως να άλλαζα μερικά πράγματα.
Προβλέπεται να φανταστώ εκτεταμένη περιοδεία για την προώθηση του δίσκου;
Ναι, ξεκινάμε παγκόσμια περιοδεία και δεν έχουμε ιδέα πότε θα τελειώσει. Φέτος μάλιστα έχουμε και πολλά festival του εξωτερικού στο πρόγραμμα, που τα περιμένουμε με μεγάλη αγωνία. Είμαστε ετοιμοπόλεμοι , έτοιμοι να δώσουμε τη μάχη μας για την ελληνική σκηνή και για το metal γενικότερα και αισθανόμαστε όμορφα όταν βλέπουμε τη νέα γενιά να έχει πιάσει τα τελευταία χρόνια το νόημα, και δημιουργούν κάτι πολύ όμορφο μουσικά στην Ελλάδα. Επιτέλους ο κόσμος απομακρύνεται από την κλασσική μπουζουκοκατάσταση και βρίσκεται σε ένα δρόμο πιο alternative. Πολλές μπάντες παίρνουν ένα βανάκι για να πάνε έξω να κάνουν περιοδείες με δικά τους έξοδα. Θα ήθελα πραγματικά να δω τους metal οπαδούς της Ελλάδας να δημιουργούν κάτι ξεχωριστό ώστε να κάνουμε τη σκηνή μας προτεραιότητα στην Ελλάδα.
Οκ, Σάκη σε ευχαριστώ. Έχεις κάτι να πεις για τους fans σου μέσω του Rockway;
Θα έλεγα το κλασσικό ρητό “Metal on Metal”
387 
