40 χρόνια μετά, live report…
Νομίζεις πως ο εκάστοτε ενθουσιασμός σου από τις όποιες μπάντες παρακολουθείς στην ζωή σου είναι κάθε φορά μοναδικές και αναντικατάστατες. Ναι. Ώσπου να φτάσει η “ιδιαίτερη” εκείνη στιγμή που ότι είχες μέχρι τώρα στο μυαλό σου φαντάζει μικρούλη και αδύναμο.
Σουηδία, Στοκχόλμη 2014, στην χώρα που ο ήλιος σου κλείνει μυστικά συμφωνίες για την παρουσία του. Στον χειμώνα εκείνον που απρόσμενα και ξαφνικά συμβαίνουν πράγματα. Εκεί που η μουσική στην πλειοψηφία της είναι τέχνη, μάθηση, ποίηση, σέβας και ποιότητα. Οι αρχές του έτους με βρήκαν να ουρλιάζω στην κυριολεξία από χαρά, αφού η ανακοίνωση της εμφάνισης 2 εκ των μεγαλύτερων progressive rock μπαντών όλων των εποχών ήταν γεγονός. SAGA & TRETTIOÅRIGA KRIGET στο Bryggarsalen, στην ψυχή της Στοκχόλμης.
Το Bryggarsalen είναι ένα πανέμορφο διατηρητέο κτήριο, το οποίο χρονολογείτε από τα τέλη του 1800, και στεγαζόταν εκεί μια από τις μεγαλύτερες ζυθοποιίες της εποχής και η οποία ήταν η πρωτοπόρος στην γνωστή μπύρα pilsner.
4 ώρες και κάτι οδικής διαδρομής με έβαλε σε πολλά ερωτηματικά. Κατάλαβα πως ήταν ανώφελο να προσπαθήσω να μαντέψω τι μπορεί να συμβεί στην σκηνή όταν εμφανιστούν οι 2 αυτοί κολοσσοί του κλασσικού προοδευτικού ήχου.
Οι πόρτες άνοιξαν στις 19.00. Είχε ήδη ανακοινωθεί πως οι SAGA θα άνοιγαν στις 20.00 αλλά τελικά ξεκίνησαν στις 20.30. Ο χώρος ήδη είχε γεμίσει. Ο εξώστης ο οποίος ήταν φτιαγμένος έτσι να φιλοξενεί περίπου 100 άτομα καθήμενα ήταν κατειλημμένος, και ο κεντρικός συναυλιακός χώρος γέμισε και αυτός.
Οι SAGA, είναι στην σκηνή. Ο κόσμος έχει ήδη αρχίσει να χειροκροτεί δυνατά. 7 άτομα επί σκηνής, ανοίγουν με το “Som En Flod” (από το άλμπουμ SAGA II). Το official line up των SAGA είναι: Christer Stålbrandt/vocals, bass – Kenny Bülow/guitars, vocals – Mats Norrefalk /guitars, vocals – Sten Danielsson/drums, και οι Ludwig Larsson/guitar – Fredrik Henriksson/Keyboards – Frej Norrefalk /Percussion, που συμπλήρωσαν με την μουσική τους σαν session μουσικοί για 1 ώρα και 15 λεπτά περίπου την μουσική αυτή πανδαισία που οι SAGA ξέρουν να δημιουργούν.
Απορροφημένη στην δεξιοτεχνία τους έκανα σκέψεις και ερωτηματικά που με έστειλαν στο παρελθόν και με έκαναν να αναρωτηθώ αρκετές φορές, τι είναι αυτό που τους κάνει να ακούγονται τόσο απίστευτα μοναδικοί. Μια διαδρομή πίσω στον χρόνο που έκανα πριν λίγε μέρες για να ανακαλύψω ότι περισσότερο μπορώ, έγινε παράλληλη στο τότε και στο σήμερα. Οι ίδιοι άνθρωποι, τα αγόρια εκείνα με τα μακριά μαλλιά, τις λεπτές σιλουέτες, και την σπίθα στο βλέμμα ήταν εκεί. 40 χρόνια μετά. Εμφανισιακά αλλαγμένοι, μόνο το μαύρο χρώμα των μαλλιών αντικαταστάθηκε με γκρίζο και άσπρο αλλά η δεξιοτεχνία τους άρτια.
Κομμάτια όπως τα “I Ett Glashus”, “Önskebrunn”, “Jakten Tillbaka” και “Djävulens Läppar” αναστάτωσαν τον κόσμο που τραγουδούσε μαζί τους. Το κοινό ήταν από 40 χρονών και πάνω κατά το 80% αλλά χάρηκα πολύ όταν είδα και νεότερους. Ο χρόνος παραμονής τους στην σκηνή μέχρι τις 21.45, και ήδη ο χώρος γέμισε με περίπου 300 άτομα. Όμορφη μελαγχολική αλλά όχι υποτονική ατμόσφαιρα.
SAGA setlist
Som En Flod
Om Tiden Stått Still
I Ett Glashus
Önskebrunn
Tunga steg I Berlin
Kom Till Mig (new song)
Faller
Jakten Tillbaka
Gåva (new song)
Djävulens Läppar
Ensamma Rum
Ναι. Θέλω να γκρινιάξω λιγάκι εδώ. Αλήθεια μου φάνηκε λίγος ο χρόνος τους, αλλά η παρουσία των TRETTIOÅRIGA KRIGET με έκανε να το ξεχάσω αμέσως. Ένα υπεραρκετό χρονικό διάλειμμα διάρκειας 45’ λεπτών, έμοιασε σαν 5λεπτο. Το διάστημα αυτό μπορούσες να συναντήσεις αρκετούς μουσικούς και μπάντες που παρευρέθησαν εκεί. Μεταξύ άλλων οι θρυλικοί November και μέλη των Mårran, Anekdoten, Magnolia,Landberk, My Brother The Wind, Morte Macabre, Dungen κ.α.
22.30 και το “Lång Historia” πυροδοτεί την έναρξη των TRETTIOÅRIGA KRIGET. Πενταμελής η μπάντα, όπως τότε. Ένα όνομα μια ιστορία, τόσο η μουσική τους πορεία, όσο και ο τίτλος που κουβαλούν στο όνομα τους.
Ο Τριακονταετής Πόλεμος έλαβε χώρα από το 1618 ως το 1648, κυρίως στα εδάφη της σημερινής Γερμανίας και έφερε σε σύγκρουση τις σημαντικότερες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Παρότι ήταν από την αρχή ένας πόλεμος θρησκευτικού χαρακτήρα, η διαμάχη ανάμεσα στη δυναστεία των Αψβούργων και τις άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις ήταν επίσης ένα από τα κύρια αίτια της σύγκρουσης, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι η καθολική Γαλλία υποστήριξε τη διαμαρτυρόμενη πλευρά, γεγονός που ενίσχυσε τη διαμάχη ανάμεσα στους Αψβούργους και τη Γαλλία. Ο πόλεμος έληξε με τη συνθήκη της Βεστφαλίας το 1648. Ο πόλεμος αυτός διαιρείται σε τέσσερις περιόδους. Κατά την πρώτη περίοδο η διαμάχη επικρατούσε μόνο μεταξύ των κρατιδίων της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους. Στην δεύτερη περίοδο έχουμε την είσοδο της Δανίας στον πόλεμο στο πλευρό των προτεσταντών. Στην τρίτη περίοδο έχουμε την επέμβαση της Σουηδίας και στην τέταρτη την επέμβαση της καθολικής Γαλλίας στο πλευρό των προτεσταντών – Info: Wikipedia.
Ακολουθεί το “Mannen På Bänken” το οποίο λατρεύω και ξεσηκώνει επίσης τον κόσμο. Η φωνή του Robert Zima είναι πραγματικά καθηλωτική. Εξεπλάγην που έχει ακόμα και σήμερα την πιστότητα του τότε. Τι να πω για τον Dag Lundquist στα ντραμς, μας διέλυσε στην κυριολεξία αυτός ο μικρόσωμος Θεούλης. Στο “Om Kriget Kommer” όπως και στο “Kaledoniska Orogenesen” το συναίσθημα, το παραλήρημα και η ψυχεδέλεια ξεχειλίζουν, τρομερή ερμηνεία στα φωνητικά, και μπασο – μαθήματα από τον Stefan Fredin. Η μπάντα τότε και τώρα είναι: Stefan Fredin/Bass guitar, vocals, rhythm guitar and main song writer – Dag Lundquist/Drums, percussion, vocals, occasional violin, recording engineer and producer – Christer Åkerberg/Lead guitar – Robert Zima/Vocals and guitar – Mats Lindberg/Keyboards and saxophone.
Δεμένοι και εναρμονισμένοι όλοι, κάνοντας την 40ετία να μοιάζει μόνο σαν παρόν. Ο ήχος άγγιξε τα όρια της τελειότητας αν εξαιρέσεις κάποιες ελάχιστες στιγμές που τα φωνητικά ήταν κάτι λίγο πιο πίσω από τα όργανα. Πλαισιωμένοι από κόκκινους φωτισμούς, και κάπου πιο δίπλα να βρίσκεται ένας τύπος που δημιουργεί visual τεχνοτροπίες στο background με θέματα από την δισκογραφία των T.K. όπως και το logo τους.
Το παράδοξο εδώ θα σημειώσω πως ήταν, όταν η ώρα ακούμπησε τα μεσάνυχτα, και ενώ η μπάντα συνέχιζε να παίζει βρισκόμενη στο απόγειο της, ο τύπος αυτός μάζεψε τον εξοπλισμό του και έφυγε, αφήνοντας έτσι άχρωμα, κενά τον τοίχο χωρίς κάτι να υπάρχει από πίσω. Προς στιγμή ξαφνιάστηκα, αλλά αποφάσισα άμεσα πως δεν θα κολλήσω σε αυτό, και να χάσω το υπόλοιπο live. Έτσι και έγινε μέχρι την 00.45’ περίπου που αυτό το υπέροχο μουσικό ταξίδι έλαβε τέλος.
TRETTIOÅRIGA KRIGET setlist
Lång Historia
Mannen På Bänken
Mitt Mirakel
Om Kriget Kommer
Kaledoniska Orogenesen
Röster Från Minus Till Plus
Fjärilsattityder
Mina Löjen
Ur Djupen
Handlingens Skugga
Andra Sidan
Benke
I Början Och Slutet
Krigssång
Gnistor
Perspektiv
Dagspress
En Kväll Hos X
Μια λεπτομέρεια που ίσως αξίζει να αναφερθεί, πως το “Handlingens Skugga”, είναι από τις ελάχιστες φορές που το έχουν παίξει live.
Ακολούθησαν συναντήσεις και κουβεντούλες, φωτογραφίσεις με μέλη και από τις δυο μπάντες, αφήνοντας μου τις καλύτερες εντυπώσεις για το πόσο μα πόσο απλοϊκοί άνθρωποι είναι. 40 χρόνια μετά λοιπόν, και αφού έχουν ήδη τραβήξει πορείες διαφορετικές, μαζεύτηκαν ένα χειμωνιάτικο βράδυ για να μας δώσουν την υπόσχεση πως θα είναι πάντα κάπου γύρω μας. Είναι πιστεύετε ανάγκη να σας περιγράψω τα δικά μου συναισθήματα που υπήρξα τόσο τυχερή να το ζήσω αυτό; Όχι, δεν νομίζω. Απλά διαβάσατε ήδη εδώ ότι έγινε, και για ακόμα πιο πολλά ακούστε την μουσική τους. Οι SAGA δυστυχώς έχουν μόνο 2 official releases, τα SAGA I & II. Στο live έπαιξαν και 2 καινούργια ακυκλοφόρητα κομμάτια τα: “Kom Till Mig” και “Gåva”.
Όσο για τους TRETTIOÅRIGA KRIGET με αυτούς μπορείς να ασχοληθείς ενδελεχώς. Μεγάλη επίσης ιστορία, αρκετά άλμπουμ, singles, EPs, compilations, και lyrics μοναδικά και αποκλειστικά για την μπάντα γραμμένα από τον συγγραφέα/στιχουργό Olle Thörnvall (ο οποίος παίζει φυσαρμόνικα και κιθάρα σαν original member, αλλά παραιτήθηκε από μέλος πριν κυκλοφορήσουν το πρώτο τους άλμπουμ). Επίσης για κάποιους που θέλουν να ασχοληθούν λιγάκι παραπάνω υπάρχει και το www.trettioarigakriget.com .
Μέχρι εδώ ήταν η δική μου προσφορά ότι αφορά την μαγική αυτή νύχτα. Ασχοληθείτε λιγάκι παραπάνω με πραγματικές μουσικές και όχι εποχιακά περαστικά κατασκευάσματα. Η μουσική γράφει την δική της ιστορία και αδιάψευστος κριτής, ο χρόνος.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον σύντροφο μου Ronny Eriksson, που μου έκανε το όνειρο πραγματικότητα, στον Stefan Dimle που το οργάνωσε όλο αυτό και με άφησε εν λευκώ να καλύψω φωτογραφικά το live, και στις 2 ΜΕΓΑΛΕΣ αυτές μπάντες SAGA & TRETTIOÅRIGA KRIGET για την πολύτιμη σε μας ύπαρξη τους.
Photos: Ελένη Λιβεράκου
532 
