Αρχικά, πρέπει να ενημερώσω πως έχω ζήσει στην Σουηδία και έχω πολλούς Σκανδιναβούς φίλους, των οποίων την παλαιά κουλτούρα έχω διδαχθεί σε αρχικό πανεπιστημιακό στάδιο, συνδέοντας με έτσι ηθικά με αυτόν.
Αυτό ίσως αφαιρεί κάποιους πόντους από την αντικειμενικότητα μου, αλλά προσθέτει ενδεχομένως αρκετούς περισσότερους από συναισθηματικής άποψης. Έχω ακούσει και δει ζωντανά σχήματα παραδοσιακής σκανδιναβικής μουσικής και έχω καταληφθεί σαν δαιμονισμένος από τον μοναδικό ήχο της nyckelharpa. Όμως, ο δίσκος αυτός ήταν εκείνος που ξύπνησε την ανάγκη μου να ψάξω βαθιά μέσα μου όλα τα συναισθήματα που έχω νιώσει διαβάζοντας για τους παλιούς και συνομιλώντας με τους απογόνους τους.
Οι Wardruna έγιναν ευρύτερα γνωστοί μέσω της επιτυχημένης τηλεοπτικής σειράς του History Channer, Vikings, αλλά ο ιθύνων νους είναι παλιός γνωστός των μεταλάδων, από τη θητεία του στα τύμπανα των Gorgoroth μεταξύ 2000-2004. Το 2009 η μεγάλη του αγάπη για τη μουσική κληρονομιά της πατρίδας του, τόν έφερε να σχηματίσει τους Wardruna με τους οποίους κυκλοφόρησε στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου, το τέταρτο ολοκληρωμένο album, “Skald”. Σύμφωνα με την ερμηνεία του κυρίου Einar Selvik, Wardruna σημαίνει ο φύλακας των ρούνων και αυτό υπογραμμίζει το πόσο πάθος έχει για αυτό που κάνει.
Οι Wardruna ξαναζωντανεύουν ύμνους και ποιήματα του σκανδιναβικού παρελθόντος, σαν εκείνα που θα ακούγαμε σε κάποιο μεγάλο φαγοπότι κάποιου εμπορικού ψαροχωρίου της Βόρειας Θάλλασας ή στο διάλειμμα κάποιας μάχης των Βίκινγκς στις Ιρλανδικές ή Αγγλικές ακτές.
Skald είναι ο όρος που ακολουθεί τους ποιητές οι οποίοι με συνοδεία κάποιου απλού οργάνου (παράδειγμα της kraviklyr, μιας λύρας παρόμοιας με την αρχαιοελληνική), παρουσιάζονταν σε αυλές ευγενών και απήγγειλαν τα έργα τους. Σκεφτείτε κάτι σαν τους ραψωδούς της αρχαίας Ελλάδας ή τους Βρετανούς βάρδους.
Με αυτόν τον όρο για τίτλο, ο Einar Selvik ξεσηκώνει κομμάτια από την “Edda” (ίσως το σημαντικότερο ποιητικό έργο εκείνης της εποχής) και άλλα παραδοσιακά παλαιοσκανδιναβικά ποιήματα και τα ηχογραφεί ζωντανά στο studio, είτε με απλή μουσική συνοδεία κάποιου είδους λύρας ή και άλλων οργάνων είτε και a capella.
Το αποτέλεσμα είναι αποστομωτικό και ανατριχιαστικό.
Με ταπεινά μέσα (εννοώντας την έλλειψη πλήθους οργάνων) και με σύμμαχο το πάθος και την εξαιρετική παραγωγή, οι Wardruna αυτή τη φορά φαίνεται πως αφήνουν χώρο στον Einar Selvik να ξεδιπλώσει το όραμα και το ταλέντο του. Αν είσαι φίλος της παραδοσιακής μουσικής από όπου και αν προέρχεται, είτε την ονομάζεις folk, είτε ethnic, το “Skald” θα σε πείσει πως μπορεί να γίνει κάδρο πάνω από το ράφι με τη συλλογή σου.
Αν είσαι μεταλάς που έμαθες την σκανδιναβική κουλτούρα μέσω της πληθώρας εξαιρετικών ακραίων σχημάτων που αφομοιώνουν παραδοσιακά στοιχεία στη μουσική τους, θα μάθεις πράγματα, ακούγοντας το τέταρτο album των Wardruna και αν είσαι απλά μουσικόφιλος, θεωρώ πως η δυναμική και παθιασμένη ερμηνεία του Selvik θα σε καθηλώσει και θα ψάξεις να βρεις μεταφράσεις της ξεχασμένης σκανδιναβικής γλώσσας που χρησιμοποιεί αυτούσια χωρίς να την μεταφέρει στην νεότερη της μορφή.
Το ξεκίνημα με τον ήχο του bukkehorn (είδος πνευστού, κατασκευασμένου από κέρας ζώου) στο “Vardlokk”, σε μεταφέρει στα παγωμένα ύδατα του Βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού, τα οποία έσχιζαν οι Βίκινγκς στην προσπάθεια τους να επιδράμουν άγνωστες ακτές και να βρουν πιο εύκρατα εδάφη για να καλλιεργήσουν. Στη συνέχεια το “Skald” με τη συνοδεία της kraviklyr, παράλληλα με τη θεατρική ερμηνεία του Νορβηγού καλλιτέχνη, σε τοποθετεί στο τοπίο που σχεδιάζει μουσικά και μπορείς σιγά σιγά να διακρίνεις γύρω σου πράγματα.
Τα κομμάτια χύνονται το ένα μέσα στο άλλο σαν παραπόταμοι που συναντούνται για να σχηματίσουν έναν ορμητικό χείμαρρο που θα χυθεί στην θάλασσα και σε παρασέρνουν σε ένα νοητικό ταξίδι στην ιστορία. Η κορύφωση με το μοναδικό “Voluspá”, που είναι μέρος της Edda (όπου μια προφήτισσα απευθύνεται στον Θεό Odin), είχε κάνει πρώτα την εμφάνιση του στην σειρά Vikings και εδώ επανεμφανίζεται σε απλή σκαλντική μορφή, όπως και το επόμενο “Fehu” που συμπεριλήφθηκε πρώτα στο δεύτερο τους album, “Yggdrasil”.
Στο “Vindavla” μας παρουσιάζεται για πρώτη φορά η nyckelharpa και στο “Ormagardskvedi” κρύβεται ίσως, η πιο όμορφη φωνητική ερμηνεία του Einar. Σημαντική στιγμή είναι και το 15λεπτο a capella “Sonatorrek”, κατά το οποίο μπορεί κανείς ξεκάθαρα να ακούσεί την προφορά της παλιάς γλώσσας, στην οποία τα ποιήματα ήταν γραμμένα και το album κλείνει με μια ακόμη σκαλδική επανεκτέλεση κομματιού από το “Yggdrasil” και αυτή τη φορά του “Helvegen”.
To “Skald” είναι από τα λίγα albums του 2019 που άκουσα άπειρες φορές και συνεχίζω να μην το βαριέμαι. Παρά την απλότητα του, μού έχει κλέψει και δεσμεύσει για πάντα την ψυχή. Θα μπορούσα κάλλιστα να το βάλω στην εκπνοή της αντίστροφης μέτρησης, σε κάποια ψηλή θέση του ΤΟΠ 20 μου, αλλά θεωρώ πως θα το αδικήσω πολύ τοποθετώντας το ανάμεσα σε σύγχρονες μουσικές δομές. Θα προτιμήσω να φτιάξω μια λίστα με 10 θέσεις στην καρδιά μου και όλες να είναι δικές του.
Με το “Skald”, ο Einar Selvik δημιουργεί ένα κεφάλαιο ακόμη στην διατήρηση της παραδοσιακής ευρωπαϊκής μουσικής και άθελα του ενδεχομένως, προσφέρει ένα μοναδικής ποιότητας μουσικό μνημείο!
Πάω να “ψήσω” mjöd και μεθυσμένος θα βγω να τραγουδήσω στο κρύο! Skål!
809 
