Η δεκαετία του 1980 ως γνωστόν υπήρξε μια από τις πιο χαρακτηριστικές περιόδους της σύγχρονης ιστορίας.
Με πολλές αλλαγές τόσο σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο, με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου να διαφαίνεται αλλάζοντας για πάντα τις ισορροπίες αλλά και με την άνοδο των media που αρχίζουν να δείχνουν την παντοδυναμία τους παράλληλα με την άνθηση της Πληροφορικής κοινωνίας των αγαπημένων μας home micros.
Στην Ελλάδα μας όλα κινούνται νωθρά και νωχελικά, τάλε κουάλε των διαθέσεων του λαού μας θα μπορούσε να πει κανείς, ενός λαού που άφησε πίσω του τα πέτρινα χρόνια και εισήλθε “εις τας Ευρώπας”. Μια μεγάλη αλλαγή σηματοδοτεί και στη χώρα μας η είσοδος των δορυφορικών καναλιών στον τηλεοπτικό ορίζοντα με αποτέλεσμα ο κόσμος να βλέπει και να αποδέχεται τα πρότυπα του εξωτερικού. Ένα νέο, “εξωτικό” φρούτο είναι φυσικά και τα διάφορα video clips που προβάλλονται και παρουσιάζουν τις νέες τάσεις της μουσικής.
Νέες τάσεις που υπεισέρχονται σε κάθε είδους μέσο πληροφόρησης, στις ραδιοεκπομπές, στα νεανικά περιοδικά και στις ταινίες VHS που είχαν κατακλύσει κάθε ελληνικό νοικοκυριό. Πολλά από αυτά (ή και όλα) αποτελούν το soundtrack των πιο αγαπημένων και ιδιαίτερων στιγμών της ζωής μας και καθόρισαν με τον τρόπο τους το συλλογικό image και την κοινωνική νοοτροπία των νεολαίων της εποχής.
Εμείς στο Retro Planet, επιχειρούμε μια μικρή αναδρομή σε δημοφιλέστατα pop τραγούδια που λατρέψαμε τα οποία συνοδεύτηκαν από παντοτινά video διαμάντια που θα μείνουν για πάντα χαραγμένα στη μνήμη μας, με τη σκέψη του πόσο τυχεροί ήμασταν όλοι εμείς που βρεθήκαμε στον συγκεκριμένο χωρόχρονο (και που δύσκολα θα επαναληφθεί κάτι ανάλογο στο μέλλον). Πάμε λοιπόν!
1)MEN AT WORK: “Land Down Under” (1981)
Ίσως το πιο καλοκαιρινό τραγούδι όλων των εποχών, ένα σπουδαίο hit που έκανε πασίγνωστο και το όνομα του συγκροτήματος, των Αυστραλών rockers Men At Work. Μια τραγουδάρα που περιλαμβάνεται στο debut album της μπάντας “Business as Usual” (1981, Columbia Records) και έφτασε σε σημείο να θεωρείται κάτι σαν τον εθνικό ύμνο της Αυστραλίας και συνοδεύτηκε από ένα καταπληκτικό video, ύμνο στην περιπλάνηση και στην απόλαυση των μικρών χυμών της ζωής. Χιλιοπαιγμένο hit στις λίστες των djs της εποχής, είναι το πλέον “διακοπάρικο” hit και προδιαθέτει άριστα τους ακροατές / θεατές για χαμογελαστές νοσταλγικές στιγμές.
2)MICHAEL JACKSON: “Dirty Diana” (1988)
Άλλο ένα μεγάλο hit από τον ήδη από το “Thriller” δισεκατομμυριούχο αστέρα Michael Jackson ο οποίος μαγνήτισε πολύ κόσμο με το χορευτικό, “τσαχπίνικο” του στυλ. Ένα κομμάτι με rock χαρακτήρα λόγω και του πρωταγωνιστικού ρόλου του αμερικανού κιθαρίστα Steve Stevens, πολύ δυναμικό και με υπέροχο ρεφρέν το οποίο περιλαμβάνεται στον έβδομο δίσκο του Jackson με τίτλο “Bad”, ο οποίος κυκλοφόρησε το 1987 από την εταιρία Epic Records. Το video του τραγουδιού “Dirty Diana” κοινοποιήθηκε το 1988 και το σκηνοθέτησε ο Joe Pytka και έκανε φοβερή επιτυχία, ίσως το πιο δημοφιλές κομμάτι του ΠΑΟΚτσή καλλιτέχνη.
3)INXS: “Need You Tonight” (1987)
Μια μπάντα που τάραξε τα νερά ήταν και οι Αυστραλοί INXS. Το album “Kick” που κυκλοφόρησε το 1987 τους καθιέρωσε ως pop αστέρες και μέσα σ’ αυτό συμπεριλαμβάνεται και το “Need You Tonight”. Το video το σκηνοθέτησε ο Richard Lowenstein και μάλιστα γυρίστηκε σε διάφορες, τότε glamorous, τοποθεσίες της Αθήνας. Ο κυριότερος λόγος που έγινε μεγάλος ντόρος είναι η παρουσία του frontman της μπάντας, του εκλιπόντος Michael Hutchence και για τη συνολική του στυλίστικη επίδραση στη μουσική βιομηχανία εκείνης της εποχής.
4)BILLY JOEL: “We Didn’t Start The Fire” (1989)
Σπουδαίος καλλιτέχνης και τρανταχτό όνομα για πολλά χρόνια, ο Billy Joel εμφανίζεται με το “We Didn’t Start The Fire”, ένα φοβερό pop rock single (το οποίο θα συμπεριληφθεί στο 11ο LP “Storm Front” την ίδια χρονιά) και ένα ακόμη καλύτερο video από τον Chris Blum. Μέσω των στίχων στους οποίους γίνονται αναφορές σε ιστορικές προσωπικότητες και σε γεγονότα (όπως η δολοφογία του HFJ, τον πόλεμο του Vietnam, το κίνημα των χίπιδων, την έξαρση των ναρκωτικών κλπ) που σφράγισαν τον 20 αιώνα μέχρι εκείνη την εποχή που είχαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο επίδραση πάνω στην αμερικανική (και σε όλες τις κοινωνίες του καπιταλιστικού block) ανα τις δεκαετίες, το video είναι μια πολύ πλούσια παραγωγή που παρωδεί την τυπική αμερικανική οικογένεια μέσω της μετάλλαξής της μέσα στο χρόνο. Εξαιρετική “χοροπηδηχτή” σύνθεση, φοβερό ρεφρέν, θαυμάσια κιθαριστικά solos στο background και σπουδαία ερμηνεία από τον Joel. Αριστούργημα.
5)A-HA: “Take On Me” (1985)
Ένα τρομερό κομμάτι και με ένα καταπληκτικό video από πίσω του να το συνοδεύει. Το “Τake On Me” από το debut album των Νορβηγών A-Ha “Hunting High and Low” κυκλοφόρησε το 1985 από την Warner Vros. και έκανε πάταγο με τα πολύ καλά τραγούδια που περιείχε. Το synth-based pop / rock trio είναι καταρτισμένο μουσικά και παράγει πολύ ιδιαίτερες και αξιομνημόνευτες μελωδίες με αποκορύφωμα το “Take On Me” όσο και με το σπουδαίο animated video του Steve Barron που απεικονίζει την ερωτική ιστορία ενός κοριτσιού και ενός comic ήρωα. Δικαίως απέσπασε όλα τα video βραβεία της χρονιάς και κατέστησε το όνομα των A-Ha πλήρως αναγνωρίσιμο. Το feeling που εκπέμπεται είναι ίσως η πιο ταιριαστή απάντηση στο ερώτημα “πως ήταν να ζεις στα eighties καλέ μου Κύριε;”.
6)TEARS FOR FEARS: “Everybody Wants to Rule the World” (1985)
Σπoυδαίο τραγούδι από τους Άγγλους Tears for Fears, από τα πιο αντιπροσωπευτικά κομμάτια του λεγόμενου new wave. Βρίσκεται στο τρίτο album “Songs from the Big Chair” και κυκλοφόρησε το 1985 από τη Phonogram Records, λαμβάνοντας εκτετεμένου airplay από το MTV και γίνοντας άμεση επιτυχία. Πολύ όμορφο και το video του Nigel Dick, ανάλαφρο και πλήρως καλοκαιρινό αν και στιχουργικά έχει κάποιο βάθος, εστιάζοντας στην ηδονή της εξουσίας και πως αυτή οδηγεί νομοτελειακά στη διαφθορά. Από τα λεγόμενα one hit wonder songs, το “Everybody Wants to Rule the World” έβαλε το όνομα του συμπαθητικότατου ντουέτου των Roland Orzabal και Curt Smith στο χάρτη του παγκόσμιου mainstream.
7)CYNDI LAUPER: “Time After Time” (1983)
Μιλάμε για μια κοπελίτσα με τόσο υψίσυχνη φωνή που την είχαν να σπάει τα τζάμια του σχολείου για πλάκα! Θα μπορούσες άνετα να την ονομάσεις ως τη “σοπράνο” της pop μουσικής. Γλυκύτατη και χαριτωμένη, δεν ήταν δύσκολο να αποτελέσει ένα pop idol, κάτι που συνέβη με το album “She’s So Unusual” του 1983 το οποίο κυκλοφόρησε μέσω της Portrait Records. Εξίσου υπέροχο και το video του “Time After Time” που σκηνοθέτησε ο Edd Griles και γυρίστηκε σε ένα ξενοδοχείο και στις πέριξ αυτού περιοχές της Νέας Υόρκης. Και φυσικά μεγάλος λόγος δημοφιλίας στη χώρα μας ήταν και το ότι υπήρξε μέρος του soundtrack του “Βασικά, Καλησπέρα σας”, της αλησμόνητης κωμωδίας με τον Στάθη Ψάλτη, τον Πάνο Μιχαλόπουλο, τον Σταμάτη Γαρδέλη και τους υπόλοιπους φοβερούς χαρακτήρες που έπλασε η νεοελληνική κοινωνία.
8) U2: “With or Without You” (1987)
Ένα από τα καλύτερα τραγούδια όλων των εποχών από τους Ιρλανδούς U2, το “With or Without You” περιλαμβάνεται στον πέμπτο δίσκο τους με τίτλο “The Joshua Tree”, που κυκλοφόρησε το 1987 από την εταιρία Island Records. Με χαρακτηριστική μπασογραμμή, εμβληματικό ρεφρέν και τρομερή ερμηνεία από τον Bono ο οποίος διαπραγματεύεται με καθηλωτικό τρόπο το πανανθρώπινο προσωπικό ερωτικό ζήτημα. Εξίσου εντυπωσιακό και το video που σκηνοθέτησε ο Meiert Avis, ατμοσφαιρικής αισθητικής και με τρόπο που παρουσιάζει ιδανικά μια rock μπάντα στο peak της δημιουργικότητάς της. Άλλο ένα παράδειγμα μπάντας που από ένα κρίσιμο σημείο και μετά, αλλάζει επίπεδο μέσω ενός video clip.
9)BLACK: “Wonderful Life” (1987)
Ένα θαυμάσιο μελαγχολικό τραγούδι που συντρόφευσε πολλές από τις μοναχικές μας στιγμές back in the day και έκανε γνωστό το σχήμα στο pop ακροατήριο. Συμπεριλαμβάνεται στο ομότιτλο album του 1987 που κυκλοφόρησε από την A&M Records. Εξαιρετικό και το video του Dieter Trattmann που απεικονίζει τον τραγουδιστή του συγκροτήματος, Colin Vearncombe, να ερμηνεύει λυρικότατα το τραγούδι ενώ περπατάει σε μια ερημική παραλία, τονίζοντας την αίσθηση της απομόνωσης. Έντονα φορτισμένο κομμάτι, μια διαχρονικότατη μπαλάντα.
10)DEPECHE MODE: “Strangelove” (1987)
Φυσικά δεν θα ήταν δυνατόν να μην αναφερθούμε στους μεγάλους Depeche Mode οι οποίοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για το image και την νοοτροπία της βρετανικής synth-based pop / rock μουσικής και αυτό το πέτυχαν όχι μόνο με την καταπληκτική μουσική τους αλλά και με τα videos τους τα οποία απεικόνιζαν μια πραγματικότητα αρκετά πιο ….πραγματική, αποστασιοποιημένη από την ανεμελιά που βίωνε το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Το “Strangelove”, είναι άλλο ένα μεγάλο hit από το “Music For The Masses” του 1987 το οποίο κυκλοφόρησε από την Mute Records και θεωρείται ένα από τα καλύτερα album τους, αν όχι το καλύτερο. Αρκετά θετικό κομμάτι σε σχέση με το σκοτεινό υλικό του υπόλοιπου δίσκου και με ένα εξαιρετικό video από τον Anton Corbijn, σκηνοθετημένο σε ένα μπαρ του Los Angeles, με πρωταγωνιστές, εκτός από τα μέλη της μπάντας, πολλές εκκεντρικές φιγούρες οι οποίες ήταν αντιπροσωπευτικές και της ίδιας non-political correct στάσης της μπάντας μέσα στο χρόνο.
11)DURAN DURAN: “Wild Boys” (1984)
Ένα εντυπωσιακό όσο και εμβληματικό κομμάτι της δεκαετίας του ’80 από ένα σχήμα που μονοπώλησε για αρκετό καιρό τα media της εποχής. Το “Wild Boys” κυκλοφόρησε το 1984 μέσω της ΕΜΙ και είναι το μοναδικό studio track στο live album “Arena” και με την δημοσιοποίηση του video σκηνοθεσίας Russell Mulcahy, απλά σάρωσε. Ακριβή παραγωγή και χρήση πολλών ειδικών εφέ, το video αποτυπώνει μια φουτουριστική κατάσταση (στα φόρτε του αυτό το image τότε, με τον ψυχρό πόλεμο αλλά και την εμπορική άνοδο των αγαπημένων μας home micros στο σεναριακό φόντο) με εκκεντρικές ενδυμασίες και μακιγιάζ από τα μέλη του συγκροτήματος σε ένα μηχανοποιημένο περιβάλλον που θα θυμίσει σε πολλά αντίστοιχες video ταινίες που έκαναν θραύση. Εξαιρετικό κομμάτι που αντανακλούσε στο έπακρο τον υποβόσκοντα χουλιγκανισμό της τότε νεολαίας ενάντια στον παρωχημένο πουριτανισμό των κοινωνιών της εποχής
12)QUEEN: “Under Pressure” (1981)
Ένα από τα κορυφαία τραγούδια των μεγάλων Queen, από το album “Hot Space” του 1981 που κυκλοφόρησε μέσω της EMI records. Μια σύνθεση από κοινού γραμμένη από τους Freddie Mercury και David Bowie (ο οποίος συμμετέχει και στα φωνητικά), το “Under Pressure” έγινε ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα τραγούδια των Βρετανών, συνοδευόμενο από ένα έντονα φορτισμένο video collage του David Mallet. Δικαιότατα παρέμεινε στην κορυφή των single charts για πολλές εβδομάδες και προσέλκυσε ακόμη πιο πολλούς οπαδούς στο όνομα των Queen που μόλις είχαν ξεκινήσει την υπερεπιτυχημένη mainstream περίοδό τους κατακτώντας εμπορικά την υφήλιο.
13)PET SHOP BOYS: “Always on My Mind” (1987)
Άλλο ένα “κινηματογραφικό” video για το “Always on My Mind” των Pet Shop Boys το οποίο φυσικά είναι διασκευή στο hit του Elvis Priesley (he is dead but he’s still the King!) και εμφανίστηκε στο single “Always on My Mind / In My House” του 1987 μέσω της Parlophone Records. Το κομμάτι είναι μια έξοχη dance-floor μεταφορά με σύχρονη για την εποχή παραγωγή, ένα σίγουρο hit για τις playlists των τότε “δισκοθηκών” (πάντα θα σκάω χαμόγελο στο άκουσμα αυτής της ελληνικότατης λέξης) και το video του Chris Lowe αναπαράγει την τρέλα της μεταμεσονύκτιας pop κουλτούρας.
14) BILLY IDOL: “White Wedding” (1982)
Μια punkικη κομματάρα από τον έτσι κι αλλιώς “φρίκουλα” Billy Idol, μια από τις πιο διαχρονικές στιγμές των ’80s. Από τον ομώνυμο δίσκο του Idol ο οποίος τον έκανε δημοφιλέστατο και icon symbol της δεκαετίες και κυκλοφόρησε το 1982 μέσω της Chrysalis Records. Στο video αναπαρίσταται άλλο ένα collage από τον David Mallet με εικόνες και διάφορα στιγμιότυπα από το σχήμα του Idol ο οποίος φυσικά πρωταγωνιστεί και ουσιαστικά τεκμηριώνει την έκδηλη συγγένεια της rock μουσικής με την τότε – ακόμη “έντεχνη” – pop. Από τα πλέον ορμητικά και “άγρια” δοκίμια της νεολαίας.
15)MADONNA: “Like A Prayer” (1989)
Και αφού λίγα χρονάκια πιο πριν ως μικρή και ανερχόμενη starlet είχε κατακτήσει την σεξουαλικότητα των κορασίδων με το “Like A Virgin”, η not virgin anymore εκδοχή της απόλυτης παγκόσμιας star Madonna επιστρέφει το 1989 για να βάλει φωτιά στα μπατζάκια των πουριτανών. Ένα πολυφωνικό κομμάτι (αρκετά χρόνια μετά αυτό πλέον ονομάζεται “συμφωνικό metal” αλλά αυτό είναι άλλη μεγάλη κουβέντα) με ένα video σκηνοθεσίας της Mary Lambert που προκάλεσε σάλο: φλεγόμενοι σταυροί στο φόντο με την Madonna με ημίγυμνα see through συνολάκια να λικνίζεται και πάει λέγοντας. Με πολλά εκατομμύρια προωθητικού χρήματος από εκεί και πέρα, το όνομα της Madonna έγινε το συνώνυμο του media mainstream (καλά, την τέχνη την αφήνουμε για την ώρα…). Samantha όμως δεν έγινες ποτέ!
16)SAMANTHA FOX: “Touch Me”
Δέος στο άκουσμά της! Ταραχή! Ηλεκτρικά ρεύματα διαπερνούν τα κορμιά των νυν μεσήλικων και όχι μόνο στην ανάμνηση του απόλυτου sex symbol της δεκαετίας (μετά φυσικά την αξεπέραστη Βίνα Ασίκη). Η Samantha της καρδιάς μας απασχόλησε όλους τους εφήβους της εποχής για πολλούς και διάφορους λόγους (πλην τους μουσικούς) και το video του “Touch Me” (από το ομώνυμο album της του 1986 μέσω της Jive Records) ήταν ο κυριότερος. Ο Tony van den Ende αποτυπώνει ιδανικά τα κάλλη της καλλιτέχνιδος πάνω στη σκηνή και χαράσσεται στη μνήμη δια παντώς ως υπεύθυνη πολλών περικάρπιων κακώσεων. Και φυσικά ανεπανάληπτος ο ντόρος στο φερώνυμο strip poker game της Martech για τα 8μπιτα μας, ακόμη θυμάμαι την ξαδέρφη να ουρλιάζει “καλέ αυτός βλέπει τσόντα!” μπροστά στον πράσινο Amstrad CPC. Θα σας έδειχνα και φωτογραφικά ντοκουμέντα αλλά δυστυχώς προ ετών ανακαινίσαμε το μπάνιο μας. Κλαψ, λυγμ, σνιφ!
17)FLEETWOOD MAC: “Everywhere” (1987)
Εδώ θα μου επιτρέψετε να μακρυγορήσω λίγο, για έναν και μόνο λόγο: της μεγάλης μου αγάπης για αυτή την μπάντα και ειδικότερα για τις δουλειές της τη συγκεκριμένη δεκαετία που τις θεωρώ ορόσημα της pop / rock / AOR τεχνοτροπίας. Οι Fleetwood Mac κυκλοφόρησαν δυο αριστουργηματικά albums, τα “Mirage” (1982) και “Tango In The Night” (1987) και κυριολεκτικά απέδωσαν σπουδαία μουσική και μια σειρά εξαιρετικών video clips που τα χαρακτηρίζει η σκηνοθετική αρτιότητα. Πέρα από τα υπέροχα (και ακουστικώς και οπτικώς) “Gypsy”, “Hold Me”, “Big Love”, “Seven Wonders” και “Little Lies”, το “Everywhere” κλέβει την εικαστική αναγνώριση στο νήμα. Μια φοβερή σύνθεση της Christine MacVie από το “Τango…” η οποία χαρίζει επίσης μια συγκινητική φωνητική ερμηνεία. Έξοχο ρυθμικό υπόβαθρο από ένα από τα σπουδαιότερα δίδυμα που εμφανίστηκαν ποτέ στο rock, αυτό των Johb MacVie και John Fleetwood, φοβερή δουλειά στα keyboards και ένα άριστο video από τον Steve Barron που μεταφέρει με κινηματογραφική τρόπο το ποίημα του Alfred Noyes “The Highwayman”. Από τα τραγούδια που ο γράφων σιγοτραγουδά στον περίπατό του πολλές φορές.
18)BRUCE SPRINGSTEEN: “Dancing In The Dark” (1984)
Το Αφεντικό στα ντουζένια του! Ο Bruce Springsteen μεγαλουργεί με τον δίσκο-αποθέωση της αμερικανικής rock κουλτούρας “Born In The U.S.A.” της Columbia Records και ορίζει το καουμπόικο στυλ στην εμπορική μουσική. Γεμίζει στάδια και είναι ο απόλυτος star εκείνην την εποχή. Εξίσου φαντασμαγορικό και το video του φημισμένου Brian De Palma που συνοδεύει το “Dancing In The Dark” το οποίο γυρίστηκε σε ένα στούντιο στο Saint Paul της Minnesota. Στο video εμφανίζεται ο Springsteen να ερμηνεύει το τραγούδι με την E Street Band του ενώ συμμετέχει και η άγνωστη τότε, νεαρή ηθοποιός Courteney Cox που θα τη συναντήσουμε αργότερα στην τηλεοπτική σειρά “Τα Φιλαράκια”.
19)BRIAN ADAMS: “Summer Of ’69”
Ένα κομμάτι-ορισμός της πιο ανέμελης δεκαετίας που γνώρισε ο πλανήτης και το ανάλογο καταπληκτικό video του Steve Barron που ουσιαστικά μας εισήγαγε τη φιγούρα του Καναδού, αιώνιου έφηβου, Bryan Adams. Κυκλοφόρησε το 1985 ως ένα από τα singles του “Reckless”, 4ου album (που προηγήθηκε). Εμβαπτισμένο μέχρι και τo τελευταίo του δευτερόλεπτο στην νεοαμερικανική κουλτούρα που τόσο καλά γνωρίσαμε όλοι εμείς οι ρετράκηδες μέσω των θρυλικών κωμωδιών που παρέλασαν από τα VHS. Rock για συγκινησιακά χαμόγελα μόνο και στα σίγουρα αποτύπωση του rock n’ roll dream που υπήρξε ίσως το σπουδαιότερο κίνητρο ever για να ασχοληθεί ο έφηβος της εποχής με το “αντιδραστικό” αυτό είδος μουσικής.
20)PHIL COLLINS: “Another Day In Paradise” (1989)
Το τραγούδι “Another Day in Paradise” του Phil Collins κυκλοφόρησε το 1989 στο album “…But Seriously”, το οποίο κυκλοφόρησε από την εταιρία Atlantic Records. Ο πρώην drummer των Genesis και νυν solo τραγουδιστής απήλαυσε χρόνια μεγάλης δημοτικότητας και το video του κομματιού που σκηνοθέτησε ο Jim Yukich έκανε μεγάλη αίσθηση λόγω της θεματολογίας του μιας και λαμβάνει χώρα σε ένα αστικό περιβάλλον, αναδεικνύοντας την πραγματικότητα των αστέγων και των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν τη φτώχεια. Το video προσπαθεί να αφυπνίσει το κοινό σχετικά με την κοινωνική ανισότητα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που ζουν στους δρόμους.
Αναδημοσίευση από το περιοδικό Retro Planet
20 
