Σχεδόν δεν μπορώ να πιστέψω ότι επιστρέψαμε σε αυτό το φεστιβάλ, που κάποτε πρωταγωνιστούσε στις αγαπημένες μας καλοκαιρινές στιγμές.
Ένα μέρος που το 2019 “βαρεθήκαμε” να πηγαίνουμε (ούτε καν, κατάλαβες όμως), που κάποιοι καμένοι από εμάς προτιμούσαμε να σκιπάρουμε τις καλοκαιρινές διακοπές μας για να χορτάσουμε μπόλικες μέρες του Release, αφού εκεί πέρα δημιουργήσαμε αναμνήσεις που μας στιγμάτισαν με τόσο όμορφο τρόπο, που κάθε φορά που ανατρέχουμε σε αυτές χρωματίζεται η μονοτονία των τελευταίων χρόνων, σχηματίζοντας ένα χαμόγελο στα χείλη μας.
Πέρασαν τρία ολόκληρα χρόνια για να σπάσει αυτή η αλυσίδα μονοτονίας, με μία μέρα που έμελλε να είναι ιστορική, με πολύ περισσότερους τρόπους απ’ όσους περιμέναμε.
Η συνειδητοποίηση του πού πάω, με βρήκε να περπατώ στη γέφυρα του τρένου στο Νέο Φάληρο, όταν το απαλό, δροσερό αεράκι της θαλασσίτσας άρχισε να μου ξυπνάει τις αισθήσεις, τονίζοντας την ανυπομονησία μου και διαγράφοντας σιγά σιγά την κούραση που μου είχε προκληθεί από τα ΜΜΜ. Γενικώς, η χαρά μου του να βρίσκομαι πάλι εκεί, δημιουργώντας νέες αναμνήσεις με ανθρώπους που στο παρελθόν ξημεροβραδιάζαμε εκεί, αλλά και με νέα πρόσωπα, είναι απερίγραπτη. Και από όλα όσα συνέβησαν, που δεν ήταν και λίγα, προτιμώ να μην αφήσω ένα πολύ κακό γεγονός να μου χαλάσει το σύνολο μιας κατά τα άλλα πανέμορφης εμπειρίας.
Ωστόσο, επειδή σαν θέμα μας απασχολεί, θα σταθώ για λίγο εδώ, προτού περάσω στα μουσικά της βραδιάς. Και εκτός από τη δική μου οπτική, θα δοθεί και του Δημήτρη στη συνέχεια του κειμένου, που γνωρίζει σαφώς κάποια πράγματα καλύτερα από εμένα, μιας που ήμασταν και οι δύο εκεί και ζήσαμε το σκηνικό – για το οποίο τόσος κόσμος μιλάει – με τα όλα του. Έχουν υπάρξει, ρε παιδιά, καλλιτέχνες και καλλιτέχνες που όσα τεχνικά προβλήματα κι αν είχαν τη δύναμη να τους καταστρέψουν τις ερμηνείες, εκείνοι επέλεξαν να μην τους τη δώσουν.
Έχουμε δει απίστευτες ερμηνείες κάτω από όχι ιδανικές συνθήκες, και έχουμε ζήσει εξίσου αξέχαστες εμπειρίες. Τα θέματα που αφορούσαν την απόδοση του ήχου, είναι γεγονός ότι υπήρχαν και στα προηγούμενα σχήματα, μπορεί να μην ήταν τα ίδια ακριβώς (κάτι που δε μπορώ να γνωρίζω λόγω έλλειψης γνώσης), αλλά δεν εμπόδισαν κανέναν καλλιτέχνη από το να τα δώσει όλα, να προσπαθήσει να βγάλει το καλύτερο αποτέλεσμα με ό,τι είχε εκείνη τη στιγμή και να περάσουμε όλοι καλά. Δε θα σταθώ περισσότερο στο ζήτημα, θα πω απλώς ότι αν με απογοήτευσε κάποιος από εκείνη τη μέρα, δεν είναι κανένας άλλος πέρα απ’ τον Murphy, μιας που έδειξε μεγάλη ασέβεια όχι μόνο στο κοινό, όχι μόνο στη διοργάνωση, αλλά στην ίδια του ομάδα, στην ίδια τη μπάντα του, που παρά τα τεχνικά θέματα ήταν πρόθυμοι να τα παλέψουν για να περάσουμε όλοι μαζί καλά.
Τεράστια respect λοιπόν στον Ash, δεν ξέρω τι δύναμη βρήκε να σταθεί τόσο βράχος, την ώρα που στα μισά του “Ziggy Stardust”, ενός ιστορικού κομματιού, ο Murphy δεν άντεξε και έφυγε από τη σκηνή, καληνυχτίζοντάς μας. Ήταν ο Ash αυτός που έσωσε ολόκληρη τη βραδιά, όταν επέλεξε να αναλάβει τα μικροφωνικά καθήκοντα που είχαν απομείνει, και για αυτό, μεγάλο μπράβο. Αποτέλεσμα όλου αυτού ήταν οι Bauhaus να παίξουν περίπου έξι τραγούδια λιγότερα από το προβλεπόμενο και συμφωνημένο. Προχωράμε.
Θα ήθελα μαζί με αυτό, να κάνω μια παρένθεση για μια παράκληση, ρε παιδιά για το θεό, μέχρι να φτάσουμε να δούμε τους Bauhaus, τα μουρμουρητά πηγαινοερχόντουσαν με ταχύτητες μεγαλύτερες από τα τεχνικά προβλήματα που επικαλούταν ο Murphy. Και να σου πω κάτι, μαζί σου βρε παιδάκι μου, δε θα σου πω εγώ τι να κάνεις, ωστόσο αν έχεις διάθεση για κουβέντα, που το καταλαβαίνω 100%, μπορείς να δείξεις έναν κάποιο σεβασμό στον καλλιτέχνη και σε όσους θέλουν να τον ακούσουν, πηγαίνοντάς τη λίγο πιο πέρα. Για να μην κουράζω όμως, πάμε στα μουσικά, μιας που αυτά είναι που μας απασχολούν και περισσότερο.
Η ώρα έχει πάει 6μιση, εγώ έχω μόλις φτάσει στο χώρο και οι μελωδίες των Youth Valley ήδη με προετοιμάζουν για κάτι πολύ όμορφο. Η εξάδα κατέκτησε με τα όλα της τη σκηνή του Release και, παρά το πόσο νεοσύστατο σχήμα είναι, το μεράκι τους και η όρεξή τους αποδόθηκε με τόσο επαγγελματισμό, που όσους ήμασταν εκεί μας εντυπωσίασαν με το παραπάνω. Και θα μπορούσα με άνεση να πω ότι είχαν τον καλύτερο, πιο κρύσταλλο ήχο από όλα τα υπόλοιπα σχήματα του festival. Η μοντέρνα, shoegaze πνοή τους, σήμανε το ξεκίνημα μιας πολύ όμορφης μουσικής βραδιάς, που θα έδινε στη συνέχεια τα ηνία στους σκοτεινούς, χορευτικούς Strawberry Pills.
Το Αθηναϊκό coldwave δίδυμο, παρά την ακατάλληλη για την ατμόσφαιρά τους ώρα που ανέβηκαν στη σκηνή, φρόντισαν να δώσουν τόσο πόνο ώστε να μας κάνουν να χορεύουμε σαν τρελά, παρόλο που ήταν μόλις κάπου 7 το απόγευμα.
Έχοντας δει τους Strawberry Pills αρκετά πρόσφατα στο αξέχαστο live των She Past Away, νιώθω πως αυτήν τη φορά τους είδα να λύνονται κάπως παραπάνω, να έχουν μια παραπάνω άνεση, κάτι που εκτιμήθηκε ιδιαιτέρως από το κοινό, μιας που ερχόταν όλο και περισσότερος κόσμος να τους τιμήσει. Οι σκοτεινοί ρυθμοί τους μας συνεπήραν με το παραπάνω, η αισθητική τους (όπως τα ‘χουμε ξαναπεί άλλωστε), έχει έναν μοναδικό χαρακτήρα, που δίνει στο δίδυμο μια ταυτότητα τελείως δική τους, ικανή να τους πάει πολύ ψηλά.
Κείμενο: Άννα Βασιλικοπούλου
Αφού διαβάσατε τα όσα έγραψε η συνεργάτιδά μας, Άννα Βασιλικοπούλου που βρίσκονταν απ’ αρχής στον χώρο του φεστιβάλ, παίρνω τη σκυτάλη εγώ, ο Δημήτρης Μαρσέλος, για να σας ξεναγήσω το υπόλοιπο της πιο αμφιλεγόμενης ημέρας στην ιστορία του Release Festival.
Θα αρχίσω λέγοντας πως δεν ήταν η καλύτερη μέρα για το επάγγελμα της ηχοληψίας, no pun intended. Από τη στιγμή που οι dEUS πάτησαν το σανίδι και ως τη λήξη των Bauhaus, η τεχνική ομάδα ήταν των εκάστοτε συγκροτημάτων και ο εξοπλισμός προσυμφωνημένος και προτσεκαρισμένος.
Όταν λοιπόν, οι Βέλγοι ξεκίνησαν με το “The Architect” ο ήχος της “μπότας” στα τύμπανα ήταν τόσο υψηλός σε ένταση που κάλυπτε τα πάντα και εγώ αναγκάστικα να μετακινηθώ για να έχω έστω την ψευδαίσθηση πως τελικά όλα είναι καλά. Αρκετά κομμάτια αργότερα ευτυχώς, ο ήχος διορθώθηκε και ταίριαζε πλέον στην ψυχωμένη εμφάνιση των dEUS, οι όποιοι άρχοντος Tom Barman ικανοποίησαν το φανατικό κοινό που υπάρχει στη χώρα μας. Ιδιαίτερη μνεία στον φίλο μας στα security εμπρός της σκηνής που τραγουδούσε κάθε στίχο.
Όταν δε, άρχισε να ακούγεται καθαρά το κάθε τι που έκανε ο πολυοργανίστας Klaas Janzoons με τα πλήκτρα, το βιολί, το μαντολίνο, με αποκορύφωμα το κλείσιμο με το “Suds & Soda”, όπου το βιολί έχει αναμφισβήτα κομβικό ρόλο. Η επιστροφή του Mauro Pawlowski στην μπάντα καταχειροκροτήθηκε και μας ενημέρωσαν πως το νέο τους album είναι ήδη έτοιμο και η Αθήνα θα είναι και πάλι στα σχέδια προώθησης τους. Αδημονώ, μιας που στο Fuzz το 2019 τα πράγματα ήταν ακόμη καλύτερα. Κάποιες μπάντες λειτουργούν πιο σωστά σε κλειστούς χώρους. Highlight για μένα το “Quatre mains”.
Setlist:
The Architect
Constant Now
Girls Keep Drinking
Fell Off the Floor, Man
Instant Street
Quatre mains
Hotellounge (Be the Death of Me)
Sun Ra
Nothing Really Ends
Bad Timing
Suds & Soda
Η συνέχεια δόθηκε με τους ιστορικούς Σκοτσέζους The Jesus And Mary Chain, οι οποίοι επίσης ξεκίνησαν μουντά ηχητικά, αλλά σύντομα τα πράγματα καλυτέρευσαν και εκεί. Φυσικά, το συγκρότημα δεν φημίζετε για την έξαλλη σκηνική παρουσία και έτσι αν δεν έχει στην οπτική σου της κιθάρες, ίσως να κουραζόσουν οπτικά. Αν όμως, επικεντρωνόσουν στη μουσική από το “Come On” και μετά σίγουρα θα έμενες ικανοποιημένος. Η μπάντα κατάφερε να με κάνει να τους συμπαθήσω αρκετά περισσότερο από πριν, ο συμπαθής Jim Reid φαινόταν ήρεμος και γλυκύτατος όσο τραγουδούσε τις επιτυχίες τους, όμως τα “Head On”, “Just Like Honey”, “April Skies” κτλ.
Ο William από την άλλη, ήταν κρυμμένος ανάμεσα σε ενισχυτές και δεν βγήκε καθόλου στο προσκήνιο, αφήνοντας τους ήχους της κιθάρας του να μιλήσουν. Setlist φτιαγμένο από όλη τους τη δισκογραφία που δεν απογοήτευσε κανέναν από εκείνους που τους ακολουθούσαν όλα εκείνα τα χρόνια. Βλέποντας τα γκρίζα του μαλλιά, πολλοί διαπιστώσαμε πως έχουμε μεγαλώσει τόσο ώστε να βλέπουμε εκείνους που μας συντρόφευαν στην εφηβεία να ετοιμάζονται να συνταξιοδοτηθούν. Αλλά c’est la vie!
Setlist:
Amputation
Head On
I Love Rock ‘n’ Roll
April Skies
Come On
Moe Tucker
Taste of Cindy
Snakedriver
Sidewalking
Cracking Up
Halfway to Crazy
Far Gone and Out
Nine Million Rainy Days
Some Candy Talking
Darklands
Just Like Honey
All Things Must Pass
Reverence
Εκείνο όμως που θα ακολουθούσε με την εμφάνιση των Bauhaus κανένας δεν θα μπορούσε να το προβλέψει. Ή σχεδόν κανένας.
Η μπάντα βγήκε στη σκηνή λίγο μετά τις 11 και οι τεχνικοί φάνηκε πως πήρανε τον χρόνο τους ετοιμάζοντας το έδαφος για το θρυλικό κουαρτέτο. O Peter Murphy με τσιγκελωτό μουστάκι Δον Κιχώτη φορώντας ένα πουκάμισο με παγιέτες που έκαναν υπέροχο εφέ, ενώ ο εξαιρετικός Daniel Ash φορούσε δερμάτινο σακάκι με γούνινα μανίκια, δίνοντας στο μάτι του θεατή μια εξαιρετική ατμόσφαιρα. Ο κόσμος ήταν λογιών λογιών, από punks και goths, μέχρι μεταλλάδες με battle vests και αυτό έχει να λέει πολλά για τη σημασία των Bauhaus στη μουσική.
Η αρχή έγινε με το “Rosegarden Funeral of Sores” του John Cale (Velvet Underground) και το εξαιρετικό “Double Dare”, αλλά λίγο μετά ενώ η μπάντα έπαιζε το “A God in an Alcove”, κάτι φάνηκε να ενοχλεί τον Peter Murphy. Παραπονέθηκε για διακοπές στο μικρόφωνο του σε έντονο ύφος, αρνήθηκε εν συνεχεία να ερμηνεύσει το “Spy in the Cab” και εσπευσμένα πέρασαν στο “Stigmata Martyr”. O Peter φαινόταν ιδιαίτερα εκνευρισμένος ενόσω έπαιζε τη melodica στο “She’s in parties” και από κει και πέρα όλα κατέληξαν όργιο. Ψίθυροι τριγύρω με το τι συμβαίνει, άλλοι περιέγραφαν τον Peter και τον Daniel να τσακώνονται, άλλοι είπαν πως άλλαζε στίχους με γκρίνια, η αλήθεια είναι πως από κει και έπειτα έχασα την μπάλα και δεν καταλάβαινα γιατί ένας μουσικός θα επέλεγε να δείξει τέτοιο πρόσωπο στο κοινό του.
Προσπάθησαν να παίξουν όσο μπορούσαν τα “Kick in the eye” και “Bela Lugosi’s Dead”, αλλά το κακό είχε γίνει και η μπάντα πέρασε γρήγορα στο encore, παίζοντας ένα αγνώριστο “Telegram Sam” και στα μισά του “Ziggy Stardust”, ο Peter Murphy μας είπε καληνύχτα, πέταξε το μικρόφωνο και είπε ένα “εσύ φταις!” στον ηχολήπτη του στη σκηνή.
Setlist:
Rosegarden Funeral of Sores (John Cale)
Double Dare
In the Flat Field
A God in an Alcove
Stigmata Martyr
She’s in Parties
Kick in the Eye
Bela Lugosi’s Dead
Telegram Sam (T. Rex)
Ziggy Stardust (David Bowie)
Θέλησα να περάσει λίγο χρόνος, να ακούσω/διαβάζω μερικές απόψεις και να περιμένω να διαβάσω τις επικείμενες ανακοινώσεις από πλευράς Bauhaus και Release Festival (link) πριν σας μεταφέρω άποψη για τα γεγονότα της 8ης Ιουνίου.
Τι ξέρουμε ως τώρα;
- Η διάρκεια του set ήταν προσυμφωνημένη και δεν τηρήθηκε
- Ο εξοπλισμός που ζητήθηκε από το τεχνικό επιτελείο είχε παραδοθεί από τη διοργάνωση και ως την έναρξη της συναυλίας όλα τα souncheck ήταν επιτυχή.
- Όσοι τεχνικοί ασχολήθηκαν με τον ήχο των Bauhaus είχαν προσληφθεί από την μπάντα.
- Όσα προβλήματα έκαναν την εμφάνιση τους στις προηγούμενες μπάντες, διορθώθηκαν εν καιρώ.
Άρα το να φεύγει ο καλλιτέχνης πριν την προσυμφωνημένη λήξη, δεν δικαιολογείται, μιας που στο γυμνό μας μάτι κιόλας φάνηκε πως ο Peter Murphy δεν είχε τη διάθεση να προσπαθήσει για την επίλυση του προβλήματος. Δεν είμαστε νομικοί και δεν ξέρουμε τι μέλλει γενέσθαι, αλλά το Release Festival φαίνεται πως θα κυνηγήσει κάποια ρήτρα του συμβολαίου.
Το αν πρέπει να αποζημιωθούν οι επισκέπτες, δεν είμαι αρμόδιος να το πω, σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις έχει ενημερωθεί μέχρι και το Ινστιτούτο Καταναλωτών. Αυτό που ξέρω είναι πως το κύρος του συγκεκριμένου φεστιβάλ επλήχθη χωρίς, κατά τη γνώμη μου πάντα, να φταίει το ίδιο. Αν υπάρχει συγκεκριμένο δομικό πρόβλημα ή κάποια παρεμβολή στην Αθήνα όπως γλαφυρά ανέφερε ο ηχολήπτης των Bauhaus θα το δούμε τις επόμενες ημέρες.
Αυτό που προσωπικά μου έκανε κακή εντύπωση, ως επαγγελματίας κάποτε του χώρου του ήχου και ως ερασιτέχνης μουσικός, ήταν η συμπεριφορά του Peter Murphy προς τον συνεργάτη του μπροστά σε χιλιάδες κόσμου. Είναι έτσι ο χαρακτήρας του, το ξέρουμε και παλεύει από όσο μαθαίνουμε με τους δικούς του δαίμονες, αλλά τα εν οίκω μη εν δήμω. Έδειξε ασέβεια προς τους συνεργάτες του, προς το κοινό, τη διοργάνωση και προς τον αείμνηστο David Bowie εν μέρει, αφού δεν έμεινε κάν στη σκηνή ως το τέλος του υπέροχου “Ziggy Stardust”.
Από κει και πέρα, πρέπει να διατηρηθεί ψυχραιμία και να μην αφορίζουμε και κανσελάρουμε ανθρώπους που δυστυχώς μπορεί να έχουν και άλλα θέματα να τους ταλαιπωρούν. Τι φταίμε εμείς όμως θα αναρωτηθείς; Πόνεσε αρκετούς η κατάληξη της βραδιάς, αλλά ας κρατήσουμε όσο μπορούμε τις καλές εικόνες και να συνεχίσουμε τις ζωές μας, εξάλλου δεν είναι κάτι που μπορούμε να αλλάξουμε.
Δεν είμαι δημοσιογράφος, δεν είμαι συγγραφέας, δεν είμαι δικηγόρος, είμαι όμως οπαδός και από αυτή μου την εμπειρία μιλάω. Ίσως και να λέω βλακείες. Το αφήνω στην κρίση σας.
Φιλικά, Δημήτρης Μαρσελος
Φωτογραφίες: Χριστίνα Αλώση
1171